Θέμα
Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Αποδεικτικά μέσα, Βούλευμα παραπεμπτικό, Εισαγγελική Πρόταση.
Περίληψη:
Έλλειψη αιτιολογίας βουλεύματος, διότι αναφέρεται στην εισαγγελική πρόταση και δεν έλαβε υπόψη υπόμνημα της αναιρεσείουσας που κατατέθηκε μετά την κατάθεση της εισαγγελικής προτάσεως. Αναιρεί και παραπέμπει.
ΑΡΙΘΜΟΣ 784/2009
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
E' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ - ΣΕ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Kωνσταντίνο Κούκλη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Βασίλειο Λυκούδη και Αναστάσιο Λιανό - Εισηγητή, Αρεοπαγίτες.
Με την παρουσία και του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Φώτιου Μακρή (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Γεωργίας Στεφανοπούλου.
Συνήλθε σε Συμβούλιο στο Κατάστημά του στις 16 Ιανουαρίου 2009, προκειμένου να αποφανθεί για την αίτηση της αναιρεσείουσας - κατηγορουμένης ...., κατοίκου ....., περί αναιρέσεως του υπ' αριθμ. 1192/2008 βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών.
Το Συμβούλιο Εφετών Αθηνών, με το ως άνω βούλευμά του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτό, και η αναιρεσείουσα - κατηγορούμενης ζητεί τώρα την αναίρεση του βουλεύματος τούτου, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 13 Οκτωβρίου 2008 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1658/2008.
Έπειτα ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Φώτιος Μακρής εισήγαγε για κρίση στο Συμβούλιο τη σχετική δικογραφία με την πρόταση του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Παναγιώτη Νικολούδη με αριθμό 553/28.11.2008, στην οποία αναφέρονται τα ακόλουθα:
Εισάγω σύμφωνα με το άρθρ. 485 § 1 Κ.Π.Δ., την υπ'αριθμ. 168/13-10-2008 αίτηση αναίρεσης της ....., κατά του υπ'αριθμ. 1192/2008 βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών και εκθέτω τ'ακόλουθα:
Ι. Το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Αθηνών, με το υπ' αριθμ. 2889/2007 βούλευμά του παρέπεμψε την κατηγορουμένη στο ακροατήριο του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών (Κακουργημάτων), με την κατηγορία της παράνομης γνώσης και επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, τελεσθείσα από υπαίτιο που είχε σκοπό να βλάψει τρίτον (άρθρ. 1, 14, 26 παρ. 1 εδ. α', 27 ΠΚ και άρθρ. 22 παρ. 4,6 Ν. 2472/1997).
Μετά από έφεση που άσκησε η κατηγορουμένη, εκδόθηκε το παραπάνω, υπ'αριθμ. 1192/2008, προσβαλλόμενο βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών, με το οποίο απορρίφθηκε η κριθείσα έφεση και επικυρώθηκε το πρωτόδικο βούλευμα. Το προσβαλλόμενο βούλευμα επιδόθηκε στην κατηγορουμένη την 6-10-2008 και στον αντίκλητο δικηγόρο της την 1-10-08, η δε αναίρεση ασκήθηκε την 13-10-08.
Είναι κατά συνέπεια εμπρόθεσμη και νομότυπη (άρθρ. 473 § 1, 474 § 1 Κ.Π.Δ.) και παραδεκτή, αφού η πράξη που αποδίδεται στην κατηγορουμένη είναι κακούργημα (άρθρ. 482 § ια Κ.Π.Δ.). Επίσης περιέχει συγκεκριμένο λόγο αναίρεσης (474 § 2 Κ.Π.Δ.), την έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας (άρθρ. 93 § 3 του Συντάγματος, 139 και 484 § 1 εδ. δ' Κ.Π.Δ.), συνιστάμενη στο ότι: α) το σκεπτικό του προσβαλλομένου βουλεύματος και η ενσωματωμένη σ'αυτό πρόταση του Εισαγγελέα Εφετών αποτελούν αντιγραφή του σκεπτικού του πρωτοδίκου βουλεύματος και της ενσωματωμένης σ'αυτό πρότασης του Εισαγγελέα Πρωτοδικών, χωρίς να παραθέτει ούτε μία δική του σκέψη και παραδοχή και β) παραλείπεται παντελώς η αιτιολόγηση της ύπαρξης δόλου της κατηγορουμένης και συγκεκριμένα του σκοπού της να βλάψει τρίτον.
ΙΙ. Το παραπεμπτικό βούλευμα έχει την απαιτούμενη από τα άρθρ. 93 § 3 του Συντάγματος και 139 του Κ.Π.Δ. ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία η έλλειψη της οποίας ιδρύει λόγο αναιρέσεως από το άρθρ. 484 § 1στοιχ. Δ' του Κ.Π.Δ., όταν αναφέρονται σ'αυτό με πληρότητα και σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα πραγματικά περιστατικά τα οποία προέκυψαν από την ανάκριση ή την προανάκριση και θεμελιώνουν την ύπαρξη επαρκών ενδείξεων ενοχής του κατηγορουμένου, για το έγκλημα για το οποίο ασκήθηκε κατ'αυτού ποινική δίωξη, τα αποδεικτικά μέσα από τα οποία προέκυψαν τα περιστατικά αυτά, καθώς και οι σκέψεις και οι συλλογισμοί, με βάση τους οποίους κατέληξε το συμβούλιο στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις για την παραπομπή του κατηγορουμένου στο ακροατήριο. Για την ύπαρξη τέτοιας αιτιολογίας: α) είναι επιτρεπτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό, που αποτελούν ενιαίο σύνολο και β) αρκεί να αναφέρονται τα αποδεικτικά μέσα, γενικώς κατά το είδος τους, χωρίς να απαιτείται να εκτίθεται και τι προέκυψε από το καθένα χωριστά. Απαιτείται όμως να προκύπτει ότι το συμβούλιο έλαβε υπ'όψη του και συνεκτίμησε όλα τα αποδεικτικά στοιχεία για το σχηματισμό της δικανικής του πεποίθησης. Η επιβαλλόμενη από τις παραπάνω διατάξεις του Συντάγματος και του Κ.Π.Δ. ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία υπάρχει και όταν το Συμβούλιο Εφετών αναφέρεται εν όλω ή εν μέρει στην ενσωματωμένη στο βούλευμα πρόταση του Εισαγγελέα Εφετών, αφού αυτή αποτελεί τμήμα του ίδιου βουλεύματος και το συμβούλιο αποδέχεται όλα τα διαλαμβανόμενα εκεί, με την προϋπόθεση ότι εκτίθενται στην πρόταση, με σαφήνεια και πληρότητα τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την ανάκριση ή την προανάκριση, τα αποδεικτικά μέσα από τα οποία προέκυψαν αυτά και οι σκέψεις που στηρίζουν την παραπεμπτική πρόταση, με την οποία συντάσσεται εν όλω ή εν μέρει και η κρίση του συμβουλίου, ώστε θα ήταν άσκοπη και τυπολατρική η επανάληψη από το συμβούλιο των ίδιων περιστατικών αποδείξεων και συλλογισμών. 'Όταν όμως ασκείται έφεση από τον κατηγορούμενο κατά του πρωτόδικου παραπεμπτικού βουλεύματος, το δευτεροβάθμιο συμβούλιο έχει μεν τη δυνατότητα, για να στηρίξει τις δικές του σκέψεις, να παραπέμπει συμπληρωματικά στο πρωτόδικο βούλευμα, δεν συγχωρείται όμως το συμβούλιο εφετών να αναφέρεται καθολικώς στο πρωτόδικο βούλευμα ή (και) στην ενσωματωμένη σ'αυτό (πρωτόδικο βούλευμα) εισαγγελική πρόταση, διότι με τον τρόπο αυτό εκμηδενίζεται η δικαιοδοτική του εξουσία και απεκδύεται της προβλεπόμενης από το νόμο δευτέρου βαθμού κρίσεως, η οποία έχει ανάγκη δικής της αιτιολογίας για την αντιμετώπιση των παραπόνων του κατηγορουμένου, όταν μάλιστα αυτά διατυπώνονται με σαφή και συγκεκριμένο τρόπο (βλ. ΑΠ 732/2005 Ποιν. Χρ. ΝΕ' 1015, ΑΠ 1151/2006 Ποιν. Χρ. ΝΖ' 33).
ΙΙΙ). Στην προκειμένη περίπτωση με το προσβαλλόμενο βούλευμα, υπ'αριθμ. 1192/2008, το Συμβούλιο Εφετών Αθηνών απέρριψε κατ'ουσίαν την έφεση της αναιρεσείουσας κατά του υπ'αριθμ. 2889/07 βουλεύματος του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών, το οποίο και επικύρωσε, όπως παραπάνω στην αρχή αναφέρεται.
Με το τελευταίο αυτό βούλευμα, η κατηγορουμένη παραπέμπεται στο ακροατήριο του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών (Κακουργημάτων) ως υπαίτια του ότι "στην Αθήνα, στις 16 Ιουνίου 2005, χωρίς δικαίωμα έλαβε γνώση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που τηρούνται σε αρχείο, ήτοι πληροφοριών που αναφέρονται στο υποκείμενο των δεδομένων, χωρίς να αποτελούν στατιστικής φύσεως συγκεντρωτικά στοιχεία και τα ανακοίνωσε σε μη δικαιούμενα πρόσωπα με σκοπό να βλάψει τρίτον και συγκεκριμένα όντας υπάλληλος της Βουλής των Ελλήνων, χωρίς δικαίωμα, χωρίς εντολή και σε ώρα που δεν εκτελούσε υπηρεσία, προσήλθε στο γραφείο του Τμήματος Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης των μελών της Βουλής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που λειτουργεί εντός της Βουλής των Ελλήνων, αναζήτησε τον αριθμό μητρώου του Βουλευτή ....., άνοιξε το αρχείο αναδρομικού ελέγχου των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης για τα έτη 1990 έως 2002 και ανέγνωσε το φάκελό του, εντός του οποίου υπήρχαν δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης και φορολογικές δηλώσεις, από τις οποίες έβγαλε φωτοτυπίες και κατέγραψε ορισμένα στοιχεία στον ηλεκτρονικό υπολογιστή του γραφείου, σε αρχείο με όνομα "......".
Επίσης εκτύπωσε ορισμένες σελίδες από τον ως άνω ηλεκτρονικό υπολογιστή, στον οποίο ήταν καταχωρημένες οι δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης του έτους 2004 (οι οποίες αφορούσαν τη χρήση έτους 2003) σε ηλεκτρονική μορφή. Ακολούθως, τα ανωτέρω στοιχεία τα κατέστησε γνωστά σε τρίτους, ήτοι σε μέσα μαζικής ενημέρωσης, με σκοπό να βλάψει τον ως άνω Βουλευτή, εμφανίζοντάς τον ως δημόσιο πρόσωπο που παραβιάζει τις νόμιμες υποχρεώσεις του για ακριβή δήλωση της περιουσιακής κατάστασής του". Η αιτιολογία του αναιρεσιβαλλομένου βουλεύματος περιλαμβάνει μόνο τυπική αναφορά στις σκέψεις της πρότασης του Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών με τις φράσεις: "Για τους λόγους που αναπτύσσονται στην εισαγγελική πρόταση, οι οποίοι είναι νόμιμοι και βάσιμοι και στους οποίους το παρόν Συμβούλιο πλήρως αναφέρεται για την αποφυγή ασκόπων επαναλήψεων, πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή και να απορριφθεί στην ουσία της η υπ'αριθμ. 593/07 έφεση της ......, κατά του υπ'αριθμ. 2889/07 βουλεύματος του Συμβουλίου Πλημ/κκών Αθηνών, να επικυρωθεί το προσβαλλόμενο βούλευμα ως προς όλα του τα κεφάλαια και να απορριφθεί η από 1-4-08 αίτηση της κατηγορουμένης για αυτοπρόσωπη εμφάνισή της στο Συμβούλιο με σκοπό την παροχή σχετικών διασαφήσεων για την κατηγορία".
Η ενσωματωμένη στο προσβαλλόμενο βούλευμα εισαγγελική πρόταση, αποτελεί, κατά το ουσιώδες μέρος της, πιστή και κατά λέξη αντιγραφή της πρωτόδικης εισαγγελικής πρότασης. Το πρωτόδικο βούλευμα επίσης δεν περιέχει δικές του σκέψεις αλλά αναφέρεται εξ ολοκλήρου στην ενσωματωμένη σ'αυτό εισαγγελική πρόταση. Ούτε με το προσβαλλόμενο βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών, ούτε με την ενσωματωμένη σ'αυτό εισαγγελική πρόταση γίνεται οποιαδήποτε σκέψη αναφορικά με τους λόγους της από 29-10-07 εφέσεως της κατηγορουμένης, ούτε δίνεται οποιαδήποτε απάντηση στους σαφείς και συγκεκριμένους ισχυρισμούς και αιτιάσεις που αυτή προβάλλει με τα από 29-10-07 και 7-4-08, προς στήριξη της έφεσής της υπομνήματα και που αφορούν (οι ισχυρισμοί και οι αιτιάσεις) α) τον χαρακτήρα των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, β) το δικαίωμα της κατηγορουμένης για πρόσβαση και επεξεργασία των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης των βουλευτών και γ) την εκ μέρους της κατηγορουμένης ύπαρξη σκοπού βλάβης τρίτου και δη του συγκεκριμένου βουλευτή.
ΙV. Είναι επομένως βάσιμος ο προβαλλόμενος λόγος αναίρεσης από το άρθρ. 484 § 1 στοιχ. Δ' του Κ.Π.Δ. και πρέπει, κατά παραδοχή αυτού, να αναιρεθεί το προσβαλλόμενο βούλευμα.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ-ΠΡΟΤΕΙΝΩ
Α) Να αναιρεθεί το υπ'αριθμ. 1192/2008 βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών.
Β) Να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα κρίση στο ίδιο συμβούλιο, χωρίς τη συμμετοχή των ίδιων δικαστών.
Αθήνα 17 Νοεμβρίου 2008
Ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου
Παναγιώτης Ε. Νικολούδης
Αφού άκουσε
τον Αντεισαγγελέα, που αναφέρθηκε στην παραπάνω εισαγγελική πρόταση και έπειτα αποχώρησε,
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Επειδή το παραπεμπτικό βούλευμα έχει την απαιτουμένη από τα άρθρα 93 § 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠοινΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει λόγο αναιρέσεως από το άρθ.484 § 1 στοιχ. δ' του ιδίου Κώδικα, όταν αναφέρονται σ' αυτό με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις τα πραγματικά περιστατικά τα οποία προέκυψαν από την ανάκριση ή την προανάκριση για τα αντικειμενικά και υποκειμενικά στοιχεία του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελίωσαν και οι συλλογισμοί με τους οποίους έγινε η υπαγωγή στην εφαρμοσθείσα ουσιαστική ποινική διάταξη και εκρίθη ότι υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις για την παραπομπή του κατηγορουμένου στο ακροατήριο. Η επιβαλλομένη από τις ως άνω διατάξεις του Συντάγματος και του ΚΠοινΔ αιτιολογία υπάρχει και όταν το συμβούλιο αναφέρεται εξ ολοκλήρου στην ενσωματωμένη στο βούλευμα εισαγγελική πρόταση, αφού η τελευταία αποτελεί τμήμα του ιδίου βουλεύματος και το συμβούλιο αποδέχεται όλα τα διαλαμβανόμενα σ' αυτή με την προϋπόθεση ότι εκτίθενται στην πρόταση με σαφήνεια και πληρότητα τα προκύψαντα από την ανάκριση ή την προανάκριση πραγματικά περιστατικά, τα αποδεικτικά μέσα από τα οποία συνάγονται και οι σκέψεις που στηρίζουν την παραπεμπτική πρόταση, με την οποία συντάσσεται και η κρίση του συμβουλίου, ώστε θα ήταν άσκοπη και τυπολατρική η επανάληψη από το συμβούλιο των ιδίων περιστατικών, αποδείξεων και συλλογισμών. Ελλείπει δε η ανωτέρω ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία , όταν ο εκκαλών κατηγορούμενος έχει υποβάλει υπόμνημα προς το Συμβούλιο Εφετών με καταλυτικούς της κατηγορίας ισχυρισμούς μετά την κατάθεση της εισαγγελικής προτάσεως και το Συμβούλιο τούτο παραλείπει να εκτιμήσει και να μνημονεύσει το εν λόγω υπόμνημα στο βούλευμά του .Στην προκειμένη περίπτωση, με το προσβαλλόμενο υπ' αρ. 1192/2008 βούλευμά του, το Συμβούλιο Εφετών Αθηνών απέρριψε κατ' ουσίαν την έφεση της αναιρεσείουσας και επικύρωσε το υπ' αρ. 2889/2007 βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών, με το οποίο παραπέμπεται αυτή ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Αθηνών για να δικασθεί για την πράξη της παράνομης γνώσης και επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα ,τελεσθείσα από υπαίτιο που είχε σκοπό να βλάψει τρίτον (άρθρ.1,14,26 παρ.1α,27 Π.Κ. και άρθρ. 22 παρ.4,6 Ν.2472/1997). Η αιτιολογία του ως άνω αναιρεσιβαλλομένου βουλεύματος περιλαμβάνει μόνο τυπική αναφορά στις σκέψεις της προτάσεως του Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών, διά της φράσεως "Για τους λόγους που αναπτύσσονται στην εισαγγελική πρόταση, στους οποίους ως νόμιμους και βάσιμους και το Συμβούλιο τούτο εξολοκλήρου αναφέρεται, προς αποφυγή ασκόπων επαναλήψεων, πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή και να απορριφθεί στην ουσία της η έφεση". Μετά την κατά τη 27.3.2008 κατάθεση της ανωτέρω εισαγγελικής προτάσεως, η αναιρεσείουσα κατέθεσε στις 7.4.2008 προς το Συμβούλιο Εφετών το από 7.4.2008 υπόμνημά της στο οποίο περιελάμβανε καταλυτικούς της κατηγορίας ισχυρισμούς. Έτσι το προσβαλλόμενο βούλευμα, με την τυπική αυτή καθολική αναφορά στην ενσωματωμένη εισαγγελική πρόταση, χωρίς να διαλαμβάνεται καμία σκέψη, που να αξιολογεί το απολογητικό υπόμνημα της εκκαλούσης αναιρεσείουσας, στερείται της απαιτουμένης ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας. Επομένως είναι βάσιμος ο εκ του άρθρου 484 § 1 στοιχ. δ' του ΚΠοινΔ λόγος της αιτήσεως αναιρέσεως και πρέπει, κατά παραδοχή αυτού, να αναιρεθεί το προσβαλλόμενο βούλευμα και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Συμβούλιο, διότι είναι δυνατή η συγκρότησή του από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που αποφάνθηκαν προηγουμένως (άρθρο 519 Κ.Ποιν.Δ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί το υπ' αρ. 1192/2008 βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών. Και.
Παραπέμπει την υπόθεση, για νέα συζήτηση στο ίδιο Συμβούλιο που θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που αποφάνθηκαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα στις 30 Ιανουαρίου 2009. Και,
Εκδόθηκε στην Αθήνα στις 20 Μαρτίου 2009.-
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ