Θέμα
Ακυρότητα απόλυτη, Βούλευμα παραπεμπτικό, Δικαστηρίου σύνθεση.
Περίληψη:
Απόλυτη ακυρότητα λόγω κακής συνθέσεως του Συμβουλίου Εφετών, ως εκ της συμμετοχής στη σύνθεση του εφέτη, που είχε ασκήσει δικαιοδοτικά καθήκοντα στην ίδια υπόθεση, σε προγενέστερο διαδικαστικό στάδιο. Δέχεται την αίτηση αναιρέσεως.
Αριθμός 222/2009
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' Ποινικό Τμήμα - Σε Συμβούλιο
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Εμμανουήλ Καλούδη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Αιμιλία Λίτινα και Ανδρέα Τσόλια - Εισηγητή, Αρεοπαγίτες.
Με την παρουσία και του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Δημητρίου - Πριάμου Λεκκού (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου.
Συνήλθε σε Συμβούλιο στο Κατάστημά του στις 18 Νοεμβρίου 2008, προκειμένου να αποφανθεί για την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ περί αναιρέσεως του υπ' αριθμ. 197/2008 βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών Λαρίσης. Το Συμβούλιο Εφετών Λάρισας, με το ως άνω βούλευμά του, διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτό, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί τώρα την αναίρεση του βουλεύματος τούτου, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 5 Σεπτεμβρίου 2008 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1468/2008.
Έπειτα ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Δημήτριος - Πρίαμος Λεκκός, εισήγαγε για κρίση στο Συμβούλιο τη σχετική δικογραφία με την πρόταση του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ανδρέα Ζύγουρα με αριθμό 468/09.10.2008, στην οποία αναφέρονται τα ακόλουθα:
"Φέρομεν ενώπιον του Δικαστηρίου υμών την από 5 Σεπτεμβρίου 2008 αίτησιν αναιρέσεως του Χ κατά του υπ'αριθμ. 197/2008 βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών Λαρίσης και εκθέτομεν τα εξής:
Ι. Η ανωτέρω αίτησις αναιρέσεως έχει ασκηθή εμπροθέσμως, νομοτύπως και συνεπώς είναι τυπικώς παραδεκτή. Διά του πληττομένου βουλεύματος απερρίφθη η από 29 Ιουνίου 2008 αίτησις του ανωτέρω αναιρεσείοντος, περί επαναλήψεως προς το συμφέρον αυτού της αμετακλήτως περατωθείσης ποινικής διαδικασίας, διά της υπ'αριθμ. 705/2006 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βόλου, διά της οποίας κατεδικάσθη διά συκοφαντικήν δυσφήμησιν και επεβλήθη εις αυτόν ποινή φυλακίσεως πέντε μηνών, μετατραπείσα εις χρηματικήν προς 4,40 ευρώ ημερησίως.
ΙΙ. Εκ της διατάξεως του άρθρου 6 παρ. 1 ΕΣΔΑ προκύπτει, ότι η άσκησις διαδοχικώς δικαιοδοτικών καθηκόντων από τον ίδιον δικαστήν εις την ιδίαν υπόθεσιν, παραβιάζει την αρχήν της αμεροληψίας του δικαστού που διασφαλίζεται υπό της ανωτέρω διατάξεως (ΕΔΔΑ αποφ. Petote Pellon κατά Ισπανίας της 25/7/2002, αποφ. Rojas Morales κατά Ιταλίας της 16/11/2000, αποφ. Tierce και άλλοι κατά Αγίου Μαρίνου της 25/7/2000, αποφ. Procola κατά Λουξεμβούργου της 25/9/1995 (Serie A No 326), Π Λογ 2002 σελ. 2672, 2001 σελ. 2599 και 2598, ΝοΒ 46 σελ. 745 αντιστ. κ.ά., Ι. Τζεβελεκάκη, Η θεσμική διασφάλισις της αμεροληψίας του δικαστού, ΝοΒ ενθ'ανωτ. κ.ά.).
Συνεπώς η συμμετοχή εις την σύνθεσιν δικαστικού συμβουλίου δικαστού, ο οποίος εις προγενέστερον διαδικαστικόν στάδιον της αυτής υποθέσεως ήσκησε δικαιοδοτικά καθήκοντα, δημιουργεί απόλυτον ακυρότητα λόγω κακής συνθέσεως του δικαστικού συμβουλίου (άρθρ. 171 παρ. 1 στοιχ. α' Κ.Π.Δ.), η οποία καθιδρύει τον υπό της διατάξεως του άρθρου 484 παρ. 1 στοιχ. α' ιδίου Κώδικος λόγον αναιρέσεως (Α.Π. 1870/2007, 1312/2007, 1543/1999 Πραξ Λογ ΠΔ 2007 σελ. 637, Ποιν Δικ 2008 σελ. 132, 2000 σελ. 206 αντιστ. κ.ά.).
ΙΙΙ. Εις την προκειμένην περίπτωσιν ο αναιρεσείων διά της υπ'αριθμ. 705/2006 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βόλου κατεδικάσθη διά συκοφαντικήν δυσφήμησιν και επεβλήθη εις αυτόν ποινή φυλακίσεως 5 μηνών, η οποία μετετράπη εις χρηματικήν προς 4,40 ευρώ ημερησίως. Κατά της αποφάσεως αυτής ο αναιρεσείων ήσκησεν έφεσιν, η οποία απερρίφθη ως απαράδεκτος διά της υπ'αριθμ. 810/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Λαρίσης. Κατά της τελευταίας αποφάσεως ήσκησεν αίτησιν αναιρέσεως, η οποία απερρίφθη ως ανυποστήρικτος διά της υπ'αριθμ. 1371/2008 αποφάσεως του Αρείου Πάγου. Τοιουτοτρόπως, καταστάσης αμετακλήτου της καταδίκης του διά της άνω υπ'αριθμ. 705/2006 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βόλου, ήσκησεν ενώπιον του Συμβουλίου Εφετών Λαρίσης την από 29 Ιουνίου 2008 αίτησιν επαναλήψεως της αμετακλήτως περατωθείσης ποινικής διαδικασίας, διά της υπ'αριθμ. 705/2006 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βόλου. Όπως όμως προκύπτει εις την σύνθεσιν του Συμβουλίου Εφετών Λαρίσης, που απέρριψε την ανωτέρω αίτησιν επαναλήψεως της διαδικασίας, μετέσχεν ως προεδρεύουσα η Εφέτης Μαρία Ρώμπη, η οποία είχεν ασκήσει δικαιοδοτικά καθήκοντα επί της υποθέσεως αυτής εις προγενέστερον διαδικαστικόν στάδιον. Συγκεκριμένως είχε μετάσχει ως μέλος της συνθέσεως του Τριμελούς Εφετείου Λαρίσης, το οποίον διά της ανωτέρω αποφάσεώς του απέρριψεν ως απαράδεκτον την ασκηθείσαν έφεσιν του αναιρεσείοντος κατά της προαναφερθείσης καταδικαστικής αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βόλου. Τοιουτοτρόπως εδημιουργήθη απόλυτος ακυρότης λόγω κακής συνθέσεως του Συμβουλίου Εφετών Λαρίσης, ως εκ της συμμετοχής εις την σύνθεσίν του της Εφέτου Μαρίας Ρώμπη.
Συνεπώς πρέπει να αναιρεθή το προσβαλλόμενο βούλευμα κατά τον βάσιμον πρώτον αναιρετικόν λόγον περί απολύτου ακυρότητος και να παραπεμφθή η υπόθεσις εις το αυτό Συμβούλιον προς νέαν κρίσιν, συντιθέμενον εξ άλων δικαστών.
ΙV. Επειδή κατά το άρθρον 529 ΚΠΔ, αρμόδιον να κρίνη περί της αναστολής ή μη της εκτελέσεως της ποινής είναι το συμβούλιον το οποίον είναι αρμόδιον να κρίνη την αίτησιν επαναλήψεως της διαδικασίας (Α.Π. 807/1989 Ποιν Χρ Μ' σελ. 174 κ.ά.).
Συνεπώς το αίτημα του αναιρεσείοντος περί αναστολής εκτελέσεως της ποινής που επεβλήθη εις αυτόν διά της υπ'αριθμ. 705/2006 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βόλου, είναι απορριπτέον ως απαράδεκτον, αφού απευθύνεται προς το Συμβούλιον του Αρείου Πάγου που δικάζει την σχετικήν αίτησιν αναιρέσεως.
Δ Ι Α Τ Α Υ Τ Α
Π ρ ο τ ε ί ν ο μ ε ν: Ι. Να αναιρεθή το υπ'αριθμ. 197/2008 βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Λαρίσης και να παραπεμφθή η υπόθεσις προς νέαν κρίσιν εις το αυτό Συμβούλιον, συντιθέμενον εξ άλλων δικαστών, εκτός των πρότερον δικασάντων.
ΙΙ. Να απορριφθή η από 5 Σεπτεμβρίου 2008 αίτησις του αναιρεσείοντος Χ περί αναστολής εκτελέσεως της ποινής φυλακίσεως των 5 μηνών, που επεβλήθη εις αυτόν διά της υπ'αριθμ. 705/2006 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βόλου.
Αθήνα 7 Οκτωβρίου 2008
Ο Αντεισαγγελεύς του Αρείου Πάγου
Ανδρέας Ι. Ζύγουρας"
Αφού άκουσε τον Αντεισαγγελέα, που αναφέρθηκε στην παραπάνω εισαγγελική πρόταση και έπειτα αποχώρησε.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Επειδή, από τη διάταξη του άρθρου 6 παρ. 1 ΕΣΔΑ προκύπτει ότι η άσκηση διαδοχικώς δικαιοδοτικών καθηκόντων από τον ίδιο δικαστή στην ίδια υπόθεση παραβιάζει την αρχή της αμεροληψίας του δικαστή, που διασφαλίζεται από την ανωτέρω διάταξη.
Συνεπώς, η συμμετοχή στη σύνθεση δικαστικού συμβουλίου δικαστή, ο οποίος σε προγενέστερο διαδικαστικό στάδιο της αυτής υποθέσεως άσκησε δικαιοδοτικά καθήκοντα, δημιουργεί, σύμφωνα με το άρθρο 171 παρ. 1 στοιχ. α. του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, απόλυτη ακυρότητα, λόγω κακής συνθέσεως του δικαστικού συμβουλίου, η οποία καθιδρύει τον από το άρθρο 484 παρ. 1 στοιχ. α' του ίδιου Κώδικα λόγο αναιρέσεως.
Εν προκειμένω, ο αναιρεσείων, με την 705/2006 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βόλου, καταδικάσθηκε για συκοφαντική δυσφήμηση σε ποινή φυλακίσεως πέντε μηνών, η οποία μετατράπηκε προς 4, 40 ευρώ ημερησίως. Κατά της αποφάσεως αυτής ο αναιρεσείων άσκησε έφεση, η οποία απορρίφθηκε ως απαράδεκτη με την 810/2007 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Λάρισας. Κατά της αποφάσεως αυτής, ο αναιρεσείων άσκησε αίτηση αναιρέσεως, η οποία απορρίφθηκε ως ανυποστήρικτη με την 1371/2008 απόφαση του Αρείου Πάγου. Έτσι, αφού κατέστη αμετάκλητη η ως άνω καταδίκη με την ειρημένη 705/2006 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βόλου, ο αναιρεσείων άσκησε ενώπιον του Συμβουλίου Εφετών Λάρισας την από 29 Ιουνίου 2008 αίτηση επαναλήψεως της ποινικής διαδικασίας, η οποία απορρίφθηκε με το 197/2008 βούλευμα του ως άνω Δικαστικού Συμβουλίου. Όπως, όμως, προκύπτει από την επισκόπηση του ως άνω βουλεύματος, στη σύνθεση του Συμβουλίου Εφετών Λάρισας συμμετείχε ως προεδρεύουσα η Εφέτης Μαρία Ρώμπη, η οποία είχε ασκήσει δικαιοδοτικά καθήκοντα στην ίδια υπόθεση σε προγενέστερο διαδικαστικό στάδιο και, συγκεκριμένα, είχε μετάσχει ως μέλος στη σύνθεση του Τριμελούς Εφετείου Λάρισας, το οποίο με την παραπάνω απόφαση του απέρριψε ως απαράδεκτη την έφεση του αναιρεσείοντος κατά της καταδικαστικής αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βόλου. Έτσι, δημιουργήθηκε απόλυτη ακυρότητα, λόγω κακής συνθέσεως του συμβουλίου Εφετών Λάρισας λόγω της συμμετοχής στη σύνθεση του Της Εφέτη Μαρία Ρώμπη.
Συνεπώς, ο από το άρθρο 484 παρ. 1 στοιχ. α' ΚΠΔ λόγος αναιρέσεως είναι βάσιμος και πρέπει να αναιρεθεί το προσβαλλόμενο βούλευμα και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα κρίση στο ίδιο Συμβούλιο, που θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
Επειδή, κατά το άρθρο 529 ΚΠΔ, αρμόδιο να κρίνει για την αναστολή ή μη της εκτελέσεως της ποινής είναι το Συμβούλιο το οποίο είναι αρμόδιο να κρίνει την αίτηση επαναλήψεως της διαδικασίας. Κατ' ακολουθίαν, το αίτημα του αναιρεσείοντος για αναστολή εκτελέσεως της ποινής που του επιβλήθηκε με την 705/2006 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βόλου είναι απορριπτέο ως απαράδεκτο, διότι απευθύνεται προς το Συμβούλιο του Αρείου Πάγου, που δικάζει τη σχετική αίτηση αναιρέσεως.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί το 197/2008 βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Λάρισας.
Παραπέμπει την υπόθεση για νέα κρίση στο αυτό Συμβούλιο, το οποίο θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
Απορρίπτει την από 5 Σεπτεμβρίου 2008 αίτηση του αναιρεσείοντος Χ για αναστολή εκτελέσεως της ποινής φυλακίσεως των πέντε μηνών, που επιβλήθηκε σ' αυτόν με την 705/2006 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βόλου.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα στις 13 Ιανουαρίου 2009. Και,
Εκδόθηκε στην Αθήνα στις 27 Ιανουαρίου 2009.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ