Αριθμός 724/2019
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Β2' Πολιτικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Πηνελόπη Ζωντανού, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Θεόδωρο Τζανάκη, Νικόλαο Πιπιλίγκα, Αντιγόνη Καραΐσκου - Παλόγου και Λουκά Μόρφη - Εισηγητή, Αρεοπαγίτες.
Συνεδρίασε δημόσια στο Κατάστημά του, στις 23 Οκτωβρίου 2018, με την παρουσία και της Γραμματέως Αγγελικής Ανυφαντή, για να δικάσει την εξής υπόθεση μεταξύ:
Του αναιρεσείοντος: Π. Κ. του Π., κατοίκου ..., ο οποίος παραστάθηκε με τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Κωνσταντίνο Αδάμη, ο οποίος κατέθεσε προτάσεις. Του αναιρεσιβλήτου: Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία "ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ", (Τ.Ε.Ε.) που εδρεύει στην Αθήνα και εκπροσωπείται νόμιμα, καθ' υποκατάσταση του μέλους του Κ. Ν. του Α., το οποίο εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Κωνσταντίνο Βλαχογιάννη, ο οποίος ανακάλεσε την από 22/10/2018 δήλωση του κατ' άρθρο 242 παρ. 2 του Κ.Πολ.Δ., παραστάθηκε αυτοπροσώπως και κατέθεσε προτάσεις.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 17/8/2010 αγωγή του ήδη αναιρεσιβλήτου, που κατατέθηκε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Πατρών. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 571/2014 του ίδιου Δικαστηρίου και 298/2017 του Μονομελούς Εφετείου Πατρών. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί ο αναιρεσείων με την από 1/9/2017 αίτησή του και τους από 2/1/2018 και από 9/2/2018 προσθέτους αυτής λόγους. Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο πληρεξούσιος του αναιρεσείοντος ζήτησε την παραδοχή της αίτησης και των προσθέτων λόγων, ο πληρεξούσιος του αναιρεσιβλήτου την απόρριψή τους, καθένας δε την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη του.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Επειδή, με την υπό κρίση από 1ης Σεπτεμβρίου 2017 αίτηση και τα από 2ας Ιανουαρίου 2018 και 9ης Φεβρουαρίου 2018 δικόγραφα προσθέτων λόγων διώκεται η αναίρεση της υπ' αριθμόν 298/2017 αποφάσεως του Μονομελούς Εφετείου Πατρών. Αρχικώς το αναιρεσίβλητο άσκησε κατά του αναιρεσείοντος την από 17ης Αυγούστου 2010 αγωγή, αφορώσα αμοιβή του υποκαθισταμένου αρχιτέκτονος μηχανικού Κ. Ν. του Α., η οποία έγινε εν μέρει δεκτή με την υπ' αριθμόν 571/2014 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πατρών. Κατά της εν λόγω αποφάσεως ο αναιρεσείων άσκησε την από 15ης Οκτωβρίου 2014 έφεση, εξεδόθη δε αντιμωλία των διαδίκων η προαναφερομένη απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Πατρών, με την οποία απερρίφθη η έφεση, εν συνεχεία δε ο αναιρεσείων άσκησε την υπό κρίση αίτηση αναιρέσεως και τους προσθέτους λόγους. Η εν λόγω αίτηση και οι πρόσθετοι λόγοι έχουν ασκηθεί νομίμως και εμπροθέσμως συμφώνως προς τις διατάξεις των άρθρων 552, 553, 556, 558, 564, 566 και 569 ΚΠολΔ.
Συνεπώς, πρέπει κατά την διάταξη του άρθρου 577 παρ. 3 ιδίου Κώδικος να εξετασθούν οι λόγοι αναιρέσεως ως προς το παραδεκτό και το βάσιμο αυτών.
Επειδή, η σύμβαση, δια της οποίας ανατίθεται σε μηχανικό η εκπόνηση μελέτης, φέρει τον χαρακτήρα της συμβάσεως έργου. Συμφώνως προς την διάταξη του άρθρου 681 ΑΚ, ο μηχανικός υπέχει υποχρέωση να εκτελέσει το έργο, ο δε εργοδότης να καταβάλει την συμφωνηθείσα αμοιβή, την είσπραξη της οποίας δύναται να επιδιώξει δικαστικώς και το Τεχνικό Επιμελητήριο συμφώνως προς την διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου μόνου του Ν.Δ. 2726/1953, προστεθείσα δια του άρθρου 15 παρ. 3 Ν. 2308/1995, κατά την οποία, "Σε περίπτωση άρνησης, δυστροπίας ή καθυστέρησης κατάθεσης των αμοιβών μελετών ή επιβλέψεων από τον εργοδότη μπορεί και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας να επιδιώξει δικαστικώς την είσπραξη της οφειλόμενης αμοιβής, ύστερα από αίτηση του ενδιαφερόμενου μέλους του Τ.Ε.Ε. ή της εταιρείας εκπονήσεως τεχνικών μελετών ή των εκάστοτε συνιστώμενων γραφείων ή συμπραττόντων γραφείων εκπονήσεως τεχνικών μελετών, στην οποία θα προσδιορίζεται και το σύνολο της δικαιούμενης αμοιβής". Η εν λόγω αμοιβή δεν δύναται να υπολείπεται των υποχρεωτικώς εφαρμοζομένων σχετικώς κατωτάτων ορίων, τα οποία καθορίζονται δια των διατάξεων του Π.Δ. 696/1974 "περί αμοιβών μηχανικών δια σύνταξιν μελετών, επίβλεψιν, παραλαβήν κλπ συγκοινωνιακών, υδραυλικών και κτηριακών έργων, ως και τοπογραφικών κτηματογραφικών και χαρτογραφικών εργασιών και σχετικών τεχνικών προδιαγραφών μελετών" (Φ.Ε.Κ. Α', 301/1974), εκδοθέντος δυνάμει νομοθετικής εξουσιοδοτήσεως του άρθρου 59 του από 17ης Ιουλίου 1923 Ν.Δ. "περί σχεδίων πόλεων, κωμών και συνοικισμών του Κράτους και οικοδομής αυτών", ως έχει τροποποιηθεί δια του άρθρου μόνου του Ν.Δ. 2726/1953. Κατά δε τις διατάξεις των άρθρων 1 παρ. 1 εδ. α' και 2 παρ. 1, 2 και 3 Β.Δ. της 30ής/31 Μαΐου 1956 (Φ.Ε.Κ. Α', 134/1956), όπως η παράγραφος 3 του άρθρου 2 έχει αντικατασταθεί δια του άρθρου 1 Β.Δ. 188/1966 (Φ.Ε.Κ. Α', 45/1966), εκδοθέντων αμφοτέρων δυνάμει νομοθετικής εξουσιοδοτήσεως παρασχεθείσης δια της παραγράφου 4 του άρθρου μόνου του ως άνω Ν.Δ. 2756/1953, αντιστοίχως, "1. Οι Μηχανικοί Διπλωματούχοι Ανωτάτων Σχολών του Ε.Μ. Πολυτεχνείου ή ομοταγών αυταίς Σχολών της Αλλοδαπής, μέλη του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος, καθώς και οι βάσει των Νόμων 4663/1930 "περί ασκήσεως επαγγέλματος Πολιτικού Μηχανικού, Αρχιτέκτονος και Τοπογράφου" και 6422/1934 "περί ασκήσεως του επαγγέλματος του Μηχανολόγου, του Ηλεκτρολόγου, του Μηχανολόγου, ως και του Ναυπηγού" ασκούντες εν όλω η εν μέρει τα επαγγέλματα ταύτα, άμα τη αναθέσει εις αυτούς της συντάξεως οιασδήποτε μελέτης υποχρεούνται, όπως εντός 8 ημερών από της αναθέσεως υποβάλωσιν εις το Τεχνικόν Επιμελητήριον, ή τον δι' αποφάσεως της Διοικούσης Επιτροπής αυτού εξουσιοδοτούμενον, δήλωσιν του αναθέτοντος περί της αναθέσεως και ίδιαν δήλωσιν περί αποδοχής ταύτης, εάν δε αναθέτων είναι το Δημόσιον ή Νομικόν Πρόσωπον Δημοσίου Δικαίου, αντίγραφον της εγκρίσεως της αναθέσεως" και "1. Οι αναθέτοντες εις τους εν τη παρ. 1 του προηγουμένου άρθρου μελέτας, οι αναφερόμενοι εις το άρθρο 2 του Ν. Δ/τος της 15/7-10-1927 "περί εκδικάσεως των εξ αμοιβών των εργασιών Πολιτικών Μηχανικών, Αρχιτεκτόνων κλπ. διαφορών μεταξύ τούτων και πελατών", ως τούτο ετροποποιήθη δια του άρθρoυ 1 του Α.Ν. της 19/23-11-35 "περί τροποποιήσεως και ερμηνείας του από 30-4-1926 Ν. Δ/τος "περί εκδικάσεως των εξ αμοιβών εργασιών Πολιτικών Μηχανικών, Αρχιτεκτόνων κλπ. διαφορών μεταξύ τούτων και πελατών", υποχρεούνται όπως καταθέτωσι κατά τα εφεξής οριζόμενα εις το Τ.Ε.Ε. ή τον υπό τούτου εξουσιοδοτούμενον το σύνολον της οφειλομένης παρ' αυτών προς τους εν τη παρ.1 του προηγουμένου άρθρου αναφερομένους αμοιβής μελέτης, ως αύτη κατά τα άνω καθωρίσθη υπό αρμοδίας Κρατικής Υπηρεσίας ή του Τ.Ε.Ε., στερούμενοι του δικαιώματος όπως καταβάλωσι την αμοιβήν απ' ευθείας εις τους δικαιούχους. 2. Οι εν τη παρ. 1 του προηγουμένου άρθρου αναφερόμενοι και ανεξαρτήτως ποσού αμοιβής δικαιούνται απολήψεως τμηματικής πληρωμής ίσης προς το ποσόν του αναλογούντος φόρου επιτηδεύματος εις την ανατεθείσαν μελέτην, υπολογιζομένης βάσει του οριστικού πίνακος αμοιβής. Η τμηματική αύτη πληρωμή καταβάλλεται υπό του οφειλέτου εις το Τ.Ε.Ε. 3. Ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλη εις το Τεχνικόν Επιμελητήριον της Ελλάδος το υπόλοιπον της αμοιβής μετά την αφαίρεσιν του εν τω προηγουμένω εδαφίω φόρου επιτηδεύματος και των τυχόν κατά την διάρκειαν της εργασίας κατατιθεμένων εις το Τ.Ε.Ε. προκαταβολών επί της αμοιβής. Η καταβολή γίνεται εντός 15 ημερών από της περαιώσεως ή της παραδόσεως εις αυτόν της συντελεσθείσης μελέτης εφ' όσον δεν χρήζει περαιτέρω εγκρίσεως παρά Δημοσίας Αρχής, ή χρήζει μεν τοιαύτης εγκρίσεως, δεν ητήσατο όμως ο οφειλέτης ταύτην εντός της ως άνω προθεσμίας των 15 ημερών. Αιτηθείσης της εγκρίσεως της μελέτης εντός της ως άνω προθεσμίας παρά του υποχρέου εις την καταβολήν της αμοιβής ιδιώτου ή Νομικού Προσώπου Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου η αμοιβή καταβάλλεται εις το Τ.Ε.Ε. μετά την έγκρισιν της μελέτης και προ της εκδόσεως της απαιτουμένης αδείας προς εκτέλεσιν των περί ων η μελέτη εργασιών, εις ας δε περιπτώσεις δεν απαιτείται η χορήγησις τοιαύτης αδείας μετά την έγκρισιν της μελέτης υπό της αρμοδίας Αρχής και προ της παραδόσεως αυτής εις τον υπόχρεων προς καταβολήν της αμοιβής". Από τις προπαρατεθείσες διατάξεις του Β.Δ. της 30ής/31 Μαΐου 1956 και την διάταξη του άρθρου 104 παρ. 2 εδ. α' Π.Δ. 696/1974, κατά την οποία, "Δια τα ιδιωτικά έργα η πλήρης αμοιβή της μελέτης δέον να κατατίθεται, κατά τας κειμένας διατάξεις, προ της υποβολής της συνταχθείσης μελέτης προς έγκριση ή έκδοση της τυχόν απαιτουμένης αδείας", συνάγεται ότι, κατά παρέκκλιση της διατάξεως του άρθρου 694 παρ. 1 εδ. α' ΑΚ, κατά την οποία, η αμοιβή του εργολάβου καταβάλλεται κατά την παράδοση του έργου, επί μελετών ιδιωτικών έργων, οι οποίες υποβάλλονται προς έγκριση ή έκδοση αδείας από αρμοδία αρχή, η αμοιβή του μηχανικού καθίσταται απαιτητή, όταν ολοκληρωθεί η εκπόνηση της μελέτης, ανεξαρτήτως παραδόσεως αυτής προς τον εργοδότη, και κατατίθεται στο Τεχνικό Επιμελητήριο προ της υποβολής της μελέτης προς έγκριση ή έκδοση αδείας. Αφ' ετέρου, κατά την διάταξη του άρθρου 559 αρ. 1 εδ. α' ΚΠολΔ, αναίρεση επιτρέπεται εάν έχει παραβιασθεί κανόνας ουσιαστικού δικαίου. Ο κανόνας δικαίου παραβιάζεται, εάν δεν εφαρμοσθεί, ενώ συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του, ή αντιθέτως, εάν εφαρμοσθεί, ενώ δεν συντρέχουν οι εν λόγω προϋποθέσεις, ως επίσης εάν εφαρμοσθεί εσφαλμένως, η δε παραβίαση γίνεται είτε με ψευδή ερμηνεία, είτε με εσφαλμένη υπαγωγή. Περαιτέρω, κατά την διάταξη του άρθρου 559 αρ. 19 ΚΠολΔ, αναίρεση συγχωρείται εάν η απόφαση στερείται νομίμου βάσεως και ιδίως εάν στερείται παντελώς αιτιολογιών ή έχει αντιφατικές ή ανεπαρκείς αιτιολογίες επί ζητήματος ασκούντος ουσιώδη επιρροή στην έκβαση της δίκης. Τούτο συμβαίνει όταν στην ελάσσονα πρόταση του νομικού συλλογισμού δεν εκτίθενται παντελώς πραγματικά περιστατικά ή όταν τα εκτιθέμενα δεν καλύπτουν όλα τα στοιχεία, τα οποία απαιτούνται προς εφαρμογή της εφαρμοσθείσης διατάξεως του ουσιαστικού δικαίου, ή όταν αντιφάσκουν μεταξύ τους.
Εν προκειμένω, από την επισκόπηση της αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως προκύπτει ότι το Μονομελές Εφετείο εδέχθη τα εξής: "Ο εναγόμενος αποφάσισε το έτος 2004 να προβεί στην ανέγερση ενός συγκροτήματος αποτελούμενου από μία ισόγεια και δύο διώροφες τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες σε ακίνητο της ιδιοκτησίας του στο Δ.Δ. ... και με την υπ' αρ. 49/15/6-5-2005 απόφαση της Επιτροπής Διαχείρισης Προγράμματος LEADER + εντάχθηκε στο αναπτυξιακό πρόγραμμα επενδύσεων τού Υπουργείου Γεωργίας. Προς υλοποίηση δε αυτού, υπογράφηκε μεταξύ του εναγόμενου και της ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία "... Α.Ε.", η από 6-7-2005 σύμβαση. Εν συνεχεία, σε εκτέλεση του εν λόγω έργου...εκδόθηκε...η υπ' αρ. 416/16-11-2005 άδεια κατασκευής συγκροτήματος τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών...Ακόμη προέκυψε ότι ο υποκαθιστάμενος από το ενάγον Τ.Ε.Ε Κ. Ν. είναι αρχιτέκτων μηχανικός στην …. και διατηρεί ξενοδοχείο στο νησί ….., όπου και γνωρίστηκαν με τον εναγόμενο, ο οποίος ανέθεσε στον υποκαθιστάμενο την επίβλεψη και αυτεπιστασία των εργασιών, που αναλυτικά περιγράφονταν στην ως άνω από 6-7-2005 σύμβαση που είχε συνάψει ο εναγόμενος με την προαναφερθείσα ανώνυμη εταιρία, προκειμένου να γίνει η ανέγερση των τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών βάσει της επίσης προαναφερθείσας υπ' αρ. 416/2005 οικοδομικής άδειας...Υπέγραψαν, λοιπόν, μεταξύ τους το από 2-2-2006 ιδιωτικό συμφωνητικό, όπου αναφέρονται οι εργασίες που ανατέθηκαν στον Κ. Ν. και συγκεκριμένα α) επίβλεψη και αυτεπιστασία εργασιών, εργολάβων και μηχανικών μέσων όπως αναφέρονται στην σύμβαση με την "... Α.Ε.", β) επιμετρήσεις εργασιών, γ) πληρωμές εκ μέρους του εναγόμενου και συντονισμός εργολάβων και τεχνιτών, δ) έρευνα αγοράς υλικών και παραγγελίες επ' ονόματι του ιδιοκτήτη, ε) πάσης φύσεως συνεργασία και επικοινωνία με την "... Α.Ε.", στ) συντονισμός μηχανικών ή μη μέσων, ζ) σύνταξη αρχιτεκτονικών μελετών συμπληρωματικά, όπου απαιτείται, όπως περιβάλλων χώρος, και η) γενικά πάσης φύσεως τεχνική υπηρεσία, που αφορά την κατασκευή και την εύρυθμη λειτουργία του συγκεκριμένου έργου, ενώ καθορίσθηκε η αμοιβή του τελευταίου σε ποσοστό 10% επί του εγκεκριμένου προϋπολογισμού της ανωτέρω σύμβασης ύφους 440.000 ευρώ και δη το ποσό των 44.000 ευρώ. Επίσης αποδείχθηκε ότι κατά την διάρκεια εκτέλεσης των ανωτέρω εργασιών ο εναγόμενος αποφάσισε να προβεί σε μετατροπή της επένδυσης από τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες σε ξενοδοχείο τύπου επιπλωμένων διαμερισμάτων Β' τάξης και γι' αυτό ανέθεσε στον Κ. Ν. με νέα προφορική συμφωνία μεταξύ τους, που έλαβε χώρα τον Ιανουάριο του 2007, την έκδοση των εγκρίσεων καταλληλότητας του ακινήτου και των αρχιτεκτονικών σχεδίων από τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού και την έκδοση νέας οικοδομικής άδειας από την Διεύθυνση Πολεοδομίας Άμφισσας. Πράγματι ο εναγόμενος ζήτησε με την υπ' αρ. πρωτ. 3688/2-7-2007 αίτησή του την έκδοση σχετικής άδειας από την Δ/νση Πολεοδομίας Άμφισσας προσκομίζοντας διά του υποκαθισταμένου, τις μελέτες και τα λοιπά απαιτούμενα από το νόμο δικαιολογητικά και εκδόθηκε η υπ' αρ. 60/6-3-2008 άδεια προσθήκης κατ' έκτασιν και αλλαγή χρήσης ξενοδοχείου τύπου επιπλωμένων διαμερισμάτων Β' τάξης - κατασκευή πισίνας...η αμοιβή του υποκαθιστάμενου για την σύνταξη αρχιτεκτονικής μελέτης, στατικής μελέτης, θερμομόνωσης, παθητικής πυροπροστασίας, τευχών δημοπράτησης και χρονικού προγραμματισμού και την αλλαγή χρήσης υπαρχόντων κτιρίων επιφάνειας 359,50 τ.μ. και υπαρχόντων υπογείων επιφάνειας 237,40 τ.μ. προσδιορίσθηκε από το ενάγον...συνολικά στο ποσό των 15.152,39 ευρώ το οποίο καταβλήθηκε από τον εναγόμενο. Πέραν, όμως, από την προσθήκη των ανωτέρω τριών νέων κτιρίων που τελικά κατασκευάστηκαν, ο εναγόμενος είχε αναθέσει στον Κ. Ν. να εκπονήσει τις αντίστοιχες μελέτες και για ένα επιπλέον τριώροφο κτίριο με τα στοιχεία ΟΠΡΣΟ επιφάνειας 570,87 τ.μ. το οποίο τελικά δεν συμπεριλήφθηκε στην ανωτέρω οικοδομική άδεια, διότι ο εναγόμενος αποφάσισε να μην προχωρήσει στην κατασκευή του. Στα πλαίσια της ανωτέρω ανάθεσης ο υποκαθιστάμενος εκπόνησε για λογαριασμό του εναγόμενου τις κάτωθι μελέτες: α) μελέτη αρχιτεκτονικών εργασιών για την οποία δικαιούται νόμιμη αμοιβή 6.224,94 ευρώ...β) μελέτη στατικών αντισεισμικών εργασιών για την οποία δικαιούται νόμιμη αμοιβή...4.340,27 ευρώ, γ) μελέτη θερμομόνωσης για την οποία δικαιούται νόμιμη αμοιβή 559,31 ευρώ...δ) μελέτη παθητικής πυροπροστασίας για την οποία δικαιούται νόμιμη αμοιβή 293,34 ευρώ...ενώ ακόμη δικαιούται πρόσθετη αμοιβή μελέτης εκτός έδρας ποσού 984,59 ευρώ...και αμοιβή μελέτης χρονικού προγραμματισμού...Επομένως ο Κ. Ν. δικαιούται για την εκπόνηση των ανωτέρω μελετών το συνολικό ποσό των...13.562,95 ευρώ. Ο εναγόμενος αρνείται...ότι ανέθεσε στον υποκαθιστάμενο τη διενέργεια οποιασδήποτε πρόσθετης εργασίας, πέραν των αναφερομένων στο ως άνω ιδιωτικό συμφωνητικό εργασιών...από το έγγραφο που ο ίδιος ο εναγόμενος προσκομίζει ως σχετικό Π2 το οποίο είναι σχέδιο του τριώροφου κτιρίου και ήταν κατατεθειμένο στην Πολεοδομία …., στο οποίο αναγράφονται διαγραμμένες οι λέξεις "υπό έκδοση" και αναγράφεται η λέξη "άκυρο" με ημερομηνία 23-7-2007 με υπογραφή του αρμόδιου υπαλλήλου και έχει τεθεί πάνω σ' αυτό η σφραγίδα του υποκαθιστάμενου προκύπτει ότι αρχικά ήταν στα επενδυτικά του σχέδια και η κατασκευή του κτιρίου αυτού και γι' αυτό είχε αναθέσει την εκπόνηση όλων των αναγκαίων ως άνω μελετών στον υποκαθιστάμενο, ανεξάρτητα εάν στην συνέχεια αποφασίστηκε να μην υλοποιηθεί η κατασκευή του. Όσον αφορά δε τον ισχυρισμό του...ότι εάν ο υποκαθιστάμενος είχε εκπονήσει τις σχετικές μελέτες αυτές θα είχαν κατατεθεί στην Πολεοδομία Άμφισσας και θα είχαν λάβει αριθμό πρωτοκόλλου και θα βρίσκονταν κατατεθειμένες στο φάκελο της υπ' αρ. 60/2008 οικοδομικής άδειας ή εφόσον είχαν αποσυρθεί θα υπήρχε σχετική έγγραφη απόδειξη ,δεν αποδεικνύει την μη εκπόνησή τους. Ακόμη, δηλ. κι αν δεχθούμε ότι αυτές δεν κατατέθηκαν ποτέ στην Πολεοδομία, η καταβολή της αμοιβής του μηχανικού για την εκπόνηση μελέτης προς έκδοση αδείας ανεγέρσεως οικοδομής οφείλεται μόλις ολοκληρωθεί η μελέτη και πριν αυτή υποβληθεί στην αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία προς έκδοση της αδείας...
Εν προκειμένω προέκυψε...ότι είχε εκπονηθεί η σχετική μελέτη και δεν ενδιαφέρει εν τέλει αν κατατέθηκε στην Πολεοδομία και αν εκ των υστέρων τέθηκε η λέξη "άκυρο"...προκύπτει από το υπ' αρ. πρωτ. 1429/18-6-2007 έγγραφο του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (EOT) ,που προσκομίζει το ενάγον - εφεσίβλητο, σε απάντηση της υπ' αρ. πρωτ. 1429/5-6-2007 αίτησης του εναγομένου για την χορήγηση σ' αυτόν του ειδικού σήματος λειτουργίας, προσκόμιση από μέρους του μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ειδικότερα η μελέτη αυτή περιλάμβανε τοπογραφικό διάγραμμα, διάγραμμα κάλυψης, σχέδιο καθορισμού αιγιαλού και παραλίας, κάτοψη ισογείου, κάτοψη α' ορόφου, κάτοψη β' ορόφου, κάτοψη στέγης, περιβαλλοντική έκθεση, τρία αποσπάσματα χαρτών ΓΥΣ, βεβαιώσεις του Δημάρχου ….. (πρόσβασης, ύδρευσης, αποχέτευσης και αποκομιδής απορριμμάτων) και τρεις φωτογραφίες του οικοπέδου. Η ανάθεση του ανωτέρω έργου στον υποκαθιστάμενο προκύπτει και από το με αρ. πρωτ. 3478/18-9-2007 έγγραφο της Δ/νσης Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος που απευθύνεται στον εναγόμενο και κοινοποιείται στον υποκαθιστάμενο όπου αναγράφεται ότι υπεβλήθη σε αυτήν, αναρμοδίως, η προμελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του ξενοδοχείου τύπου επιπλωμένων διαμερισμάτων 56 κλινών, καθώς έπρεπε η σχετική προμελέτη να υποβληθεί στην Δ/νση Πολεοδομίας και Περιβάλλοντος …….
Συνεπώς ο υποκαθιστάμενος για την εκπόνηση της ανωτέρω περιβαλλοντικής μελέτης και την μετάβασή του στις αρμόδιες υπηρεσίες...δικαιούται...το συνολικό ποσό των 2.282,98 ευρώ...Ο εναγόμενος - εκκαλών ισχυρίζεται...ότι η εκπόνηση της περιβαλλοντικής μελέτης, η οποία μάλιστα συντάσσεται άπαξ, με τα συνοδεύοντα αυτήν δικαιολογητικά είχε επίσης πραγματοποιηθεί από συνεργάτες του γραφείου του...στάλθηκαν σε μορφή cd rom και σε διαφάνειες στον Κ. Ν. ο οποίος μάλιστα ξέχασε να τροποποιήσει ακόμη και την ημερομηνία σύνταξης (Ιανουάριος 2005) κατά την υπογραφή της, οπότε ο τελευταίος δεν δικαιούται αμοιβής. Ο λόγος αυτός...πρέπει να απορριφθεί ως ουσιαστικά αβάσιμος...Το γεγονός ότι κάποια σημεία της μελέτης που εκπονήθηκε για το νέο εκτεταμένο έργο ,συμπίπτουν με αυτά της προηγούμενης, δεν σημαίνει ότι δεν εργάστηκε ο υποκαθιστάμενος μηχανικός για τη διενέργειά της. Όσον αφορά, όπως προαναφέρθηκε, το τοπογραφικό διάγραμμα με ημερομηνία Ιανουάριου 2005, η σύνταξη αυτού πράγματι αφαιρέθηκε κατά τα προαναφερθέντα από την αμοιβή του από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο...ο εναγόμενος ζήτησε τον Οκτώβριο του έτους 2007 από τον Κ. Ν. να εκπονήσει για λογαριασμό του μελέτη που θα περιλάμβανε τεχνική περιγραφή και πίνακες προϋπολογισμού κτιριακών εγκαταστάσεων, εξοπλισμού, διάφορων εργασιών και μελετών για τη νέα επένδυσή του που περιλάμβανε τα νέα κτίρια προκειμένου να την χρησιμοποιήσει ως δικαιολογητικό για την ένταξή του στο πρόγραμμα χρηματοδότησης επενδύσεων του Αναπτυξιακού Νόμου 3299/2004. Πράγματι ο Κ. Ν. εκπόνησε την από 18-10-2007 σχετική μελέτη τεχνικών στοιχείων και συνέταξε αναλυτικούς πίνακες προϋπολογισμού και τα παρέδωσε στον εναγόμενο χωρίς όμως να εισπράξει αμοιβή. Για την ανωτέρω εργασία του ο υποκαθιστάμενος...δικαιούται το ποσό των...2.895,90 ευρώ...ο εκκαλών υποστηρίζει ότι δεν ανέθεσε στον υποκαθιστάμενο την εκπόνηση μελέτης για την ένταξη στον αναπτυξιακό νόμο 3299/2004, δεδομένου ότι ήταν στο πρόγραμμα LEADER+ και θα ήταν παράνομη η ένταξή του στον ως άνω νόμο ή άλλο πρόγραμμα...Δεν θα ήταν δε λογικό, ο υποκαθιστάμενος να συντάξει μια τέτοια μελέτη, και να εργαστεί, χωρίς αυτό να του έχει ανατεθεί από τον εναγόμενο και χωρίς να έχει συμφωνηθεί αμοιβή, αλλά να πρόκειται "για αυθαίρετες κατασκευές και ενέργειες του υποκαθιστάμενου σε βάρος του εναγομένου στα πλαίσια της εν γένει αντιδικίας τους" ,όπως μη πειστικώς υποστηρίζει ο εναγόμενος - εκκαλών...ο εναγόμενος με την υπ' αρ. πρωτ. 4472/15-11-2007 αίτησή του προς την αναπτυξιακή ανώνυμη εταιρία με την επωνυμία "... Α.Ε." ζήτησε την τροποποίηση της μεταξύ τους σύμβασης με σκοπό την αναθεώρηση των εγκεκριμένων τιμών μονάδων για ορισμένες κατηγορίες εργασιών κατασκευής της επένδυσής του επικαλούμενος λόγους που αναφέρονταν στην μεγάλη οικονομική επιβάρυνση του λόγω της μεταφοράς των υλικών στο νησί με ναυλωμένα ferry boat και στην καθυστέρηση έναρξης των εργασιών που οδήγησαν στην υλοποίησή τους με μεγαλύτερες τιμές από αυτές που είχαν αρχικά εγκριθεί για λόγους που δεν οφείλονταν στο πρόσωπό του (βραδύτητα έκδοσης οικοδομικής άδειας, καθορισμού αιγιαλού και παραλίας, εγκρίσεις από EOT, εγκρίσεις περιβαλλοντικών όρων). Για τον σκοπό αυτό ανέθεσε στον υποκαθιστάμενο και ο τελευταίος εκπόνησε μελέτη αναθεώρησης των τιμών μονάδας του αρχικού προϋπολογισμού της σύμβασης...Για την εκτέλεση του έργου αυτού ο Κ. Ν....δικαιούται το ποσό των...1.654,80 ευρώ...ο εναγόμενος με την υπ' αρ. πρωτ. 4613/17- 12-2007 αίτησή του προς την παραπάνω αναπτυξιακή ανώνυμη εταιρία ζήτησε την τροποποίηση του φυσικού αντικειμένου της μεταξύ τους σύμβασης από συγκρότημα τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών σε ξενοδοχείο τύπου επιπλωμένων διαμερισμάτων 3 αστέρων στο Δ.Δ. ….για την αναπροσαρμογή του προϋπολογισμού της επένδυσης. Την αίτηση αυτή κατέθεσε στα γραφεία της εταιρίας αυτής στην …., για λογαριασμό του εναγομένου, ο υποκαθιστάμενος Κ. Ν. και για την εργασία του αυτή δικαιούται το ποσό των...413,70 ευρώ. Ακολούθως, ο εναγόμενος ανέθεσε στον υποκαθιστάμενο την εκπόνηση αναλυτικών πινάκων εργασιών σύμφωνα με τις νέες ποσότητες και τις επικαιροποιημένες τιμές μονάδος, τους οποίους αυτός συνέταξε...και για την εργασία του αυτή δικαιούται το ποσό των...3.085,74 ευρώ και...1.410,62ευρώ. Ο εναγόμενος ισχυρίζεται...ότι ποτέ δεν ανέθεσε στον Κ. Ν. την αναθεώρηση του αρχικού προϋπολογισμού της σύμβασης του με την "... Α.Ε." συμπεριλαμβανομένων και των κτιριακών εγκαταστάσεων για τα οποία εκδόθηκε η υπ' αρ. 60/2008 οικοδομική άδεια, αλλά μόνο την επικαιροποίηση των τιμών για τις εργασίες του αρχικώς εγκεκριμένου φυσικού αντικειμένου. Παραταύτα, προκύπτει ότι το άρθρο 2 της από 6-7-2005 σύμβασης επενδυτικού σχεδίου μεταξύ του εναγομένου και της "... Α.Ε." που όριζε τον συνολικό εγκεκριμένο προϋπολογισμό του επενδυτικού σχεδίου στα 484.835,44 ευρώ, τροποποιήθηκε με την από 5-12-2008 τρίτη τροποποίηση μεταξύ τους και αυξήθηκε στις 590.000 ευρώ...Η δε αναπροσαρμογή αυτή του προϋπολογισμού δεν οφείλεται μόνο στην επικαιροποίηση των τιμών αλλά και στην διαφοροποίηση των ποσοτήτων εργασιών και υλικών και του είδους των εργασιών. Το ανωτέρω αποδεικνύεται και από το με αρ. πρωτ. 7305/9-11-2012 απαντητικό έγγραφο της εταιρίας "... ΑΕ" προς τον εναγόμενο όπου ρητώς αναγράφεται ότι ναι μεν δεν επιδοτήθηκε ο εναγόμενος για επιπλέον φυσικό αντικείμενο σε σχέση με το αρχικό εγκεκριμένο αλλά (επιδοτήθηκε) για εργασίες που αφορούσαν την προσαρμογή των ήδη εγκεκριμένων χώρων σε άλλη κατηγορία καταλύματος (από τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες σε ξενοδοχείο τριών αστέρων) και γι' αυτό ήταν αναγκαία η κατάρτιση νέων πινάκων εργασιών σύμφωνα με τις νέες ποσότητες και τις επικαιροποιημένες τιμές μονάδος, τους οποίους και συνέταξε ο Κ. Ν.. Ο εναγόμενος - εκκαλών υποστηρίζει ακόμη ότι όλοι οι πίνακες του έργου συντάσσονταν, καταρτίζονταν και συμπληρώνονταν υποχρεωτικώς από την ως άνω εταιρία. Αλλά ο ισχυρισμός αυτός καταρρίπτεται από το ίδιο το περιεχόμενο της προαναφερθείσας και προσκομιζόμενης υπ' αρ. πρωτ. 4472/15-11-2007 αίτησης του εκκαλούντος που κατέθεσε ο υποκαθιστάμενος στην εταιρία αυτή...Επομένως ο ισχυρισμός του εναγομένου ότι το μόνο που έκανε ο υποκαθιστάμενος είναι να επισυνάψει κάποια τιμολόγια, δεν αποδεικνύεται βάσιμος". Εν συνεχεία, το Μονομελές Εφετείο απέρριψε την έφεση του αναιρεσείοντος κατά της αποφάσεως του πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου, με την οποία είχε γίνει εν μέρει δεκτή η αγωγή του αναιρεσιβλήτου και είχε επιδικασθεί αμοιβή του υποκαθισταμένου μηχανικού ποσού 31127 ευρώ. Με τον μόνο λόγο της υπό κρίση αιτήσεως αναιρέσεως προσάπτεται η αιτίαση ότι το Μονομελές Εφετείο, δεχόμενο ότι η αμοιβή του υποκαθισταμένου μηχανικού είχε καταστεί απαιτητή με μόνη την εκπόνηση των ανατεθεισών μελετών, χωρίς να έχει επακολουθήσει και παράδοση αυτών προς τον αναιρεσείοντα, παρεβίασε την ουσιαστικού δικαίου διάταξη του άρθρου 104 παρ. 2 εδ. α' Π.Δ. 696/1974, αφού επί μεν της μελέτης προς έκδοση οικοδομικής αδείας του τριωρόφου κτηρίου εμβαδού 570,87 τετρ. μέτρων, δεν επακολούθησε η έκδοση οικοδομικής αδείας κατόπιν αποφάσεως του ιδίου του αναιρεσείοντος, επί δε των λοιπών μελετών: α) περιβαλλοντικών επιπτώσεων, β) τεχνικής περιγραφής, προκειμένου να ενταχθεί το έργο ανεγέρσεως του ξενοδοχείου στο αναπτυξιακό πρόγραμμα, γ) αναθεωρήσεως των τιμών του αρχικού προϋπολογισμού, δ) τροποποιήσεως της συμβάσεως και ε) επικαιροποιήσεως τιμών μονάδων κλπ, οι οποίες δεν αφορούν έκδοση οικοδομικής αδείας, δεν τυγχάνει εφαρμογής η ως άνω διάταξη και η αμοιβή είναι πληρωτέα κατά την παράδοση του έργου, ενώ με τον πρώτο λόγο του από 2ας Ιανουαρίου 2018 δικογράφου των προσθέτων λόγων προσάπτεται η αιτίαση ότι το Μονομελές Εφετείο, υπό τις προπαρατεθείσες παραδοχές, εστέρησε την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση νομίμου βάσεως, αφού δεν διευκρινίζει εάν ο υποκαθιστάμενος μηχανικός παρέδωσε τις προαναφερόμενες υπό α', γ', δ' και ε' μελέτες στον αναιρεσείοντα, αλλά και ως προς την υπό β' μελέτη, ως προς την οποία δέχεται το Μονομελές Εφετείο ότι παρεδόθη στον αναιρεσείοντα, η σχετική παραδοχή διαλαμβάνεται αορίστως, χωρίς συγκεκριμένα στοιχεία ως προς τον χρόνο και τον τρόπο της παραδόσεως, και μάλιστα η κρίση ότι ο αναιρεσείων ανέθεσε στον υποκαθιστάμενο μηχανικό την εκπόνηση της εν λόγω μελέτης εκφέρεται υπό αιτιολογία υποθετική και ενδοιαστική, "δεν θα ήταν λογικό να συντάξει τέτοια μελέτη...χωρίς να του έχει ανατεθεί", επίσης υπό ενδοιαστική και υποθετική αιτιολογία εκφέρεται και η σχετική κρίση ως προς την υπό α' μελέτη. Όμως, συμφώνως προς τα ανωτέρω, επί μελετών ιδιωτικών έργων, οι οποίες υποβάλλονται προς έγκριση ή έκδοση αδείας από αρμοδία αρχή, η αμοιβή του μηχανικού καθίσταται απαιτητή, όταν ολοκληρωθεί η εκπόνηση της μελέτης, ανεξαρτήτως της παραδόσεως αυτής στον εργοδότη, και κατατίθεται στο Τεχνικό Επιμελητήριο προ της υποβολής αυτής προς έγκριση ή έκδοση αδείας. Επομένως, ορθώς έκρινε το Μονομελές Εφετείο ότι η αμοιβή εκάστης των προαναφερομένων μελετών, τόσον της αφορώσης την έκδοση οικοδομικής αδείας του τριωρόφου κτηρίου εμβαδού 570,87 τετραγωνικών μέτρων όσον και των υπό α' - ε' μελετών, οι οποίες δεν είχαν μεν ως αντικείμενο την έκδοση οικοδομικής αδείας, αλλά επρόκειτο να υποβληθούν προς έγκριση, η υπό α' στον Ε.Ο.Τ., προκειμένου να χορηγηθεί το ειδικό σήμα λειτουργίας του ξενοδοχείου, και οι λοιπές στην "... Α.Ε." ως διαχειρίστρια του αναπτυξιακού προγράμματος, είχε καταστεί απαιτητή με μόνη την ολοκλήρωση της εκπονήσεως της μελέτης. Διέλαβε δε το Μονομελές Εφετείο επαρκείς, σαφείς και χωρίς αντιφάσεις ή ενδοιασμούς αιτιολογίες καθιστώσες εφικτό τον αναιρετικό έλεγχο ως προς την ορθή εφαρμογή της ανωτέρω διατάξεως, αφού αναφέρει ευθέως ότι ο υποκαθιστάμενος μηχανικός εξεπόνησε τις προαναφερθείσες ανατεθείσες μελέτες, χωρίς συμφώνως προς τα ανωτέρω να προσαπαιτείται να διαλάβει και ότι οι εν λόγω μελέτες είχαν παραδοθεί στον αναιρεσείοντα.
Συνεπώς, οι ως άνω λόγοι, εκ των αριθμών 1 και 19 αντιστοίχως του άρθρου 559 ΚΠολΔ, είναι αβάσιμοι και πρέπει να απορριφθούν.
Επειδή, κατά την διάταξη του άρθρου 559 αρ. 8 ΚΠολΔ, αναίρεση συγχωρείται εάν το δικαστήριο παρά τον νόμο δεν έλαβε υπ' όψιν πράγματα προταθέντα και έχοντα ουσιώδη επιρροή στην έκβαση της δίκης. Πράγματα κατά την έννοια της εν λόγω διατάξεως θεωρούνται οι ισχυρισμοί, οι οποίοι έχοντες αυτοτελή υπόσταση τείνουν στην θεμελίωση, κατάλυση ή παρακώλυση ασκηθέντος ουσιαστικού ή δικονομικού δικαιώματος και στηρίζουν το αίτημα αγωγής, ανταγωγής, ενστάσεως, αντενστάσεως ή λόγου εφέσεως. Εάν το δικαστήριο έλαβε υπ' όψιν τους εν λόγω ισχυρισμούς και απέρριψε αυτούς ρητώς ή σιωπηρώς, εκ του πράγματος, δεχόμενο ως αποδειχθέντα αντίθετα περιστατικά, ή οι προβαλλόμενοι ισχυρισμοί δεν ασκούν ουσιώδη επιρροή στην έκβαση της δίκης, ο ως άνω λόγος αναιρέσεως είναι αβάσιμος, ενώ είναι απαράδεκτος, εάν προβάλλονται, έστω και υπό την μορφή λόγου εφέσεως, ισχυρισμοί, οι οποίοι δεν αποτελούν πράγματα, όπως ισχυρισμοί συνεχόμενοι προς την ιστορική βάση της αγωγής ή της ενστάσεως συνιστώντες άρνηση αυτής, ή νομικά επιχειρήματα ή επιχειρήματα ή συμπεράσματα των διαδίκων ή του δικαστηρίου συναγόμενα από την εκτίμηση των αποδείξεων.
Εν προκειμένω, με τον δεύτερο λόγο του από 2ας Ιανουαρίου 2018 δικογράφου των προσθέτων λόγων προσάπτεται η πλημμέλεια ότι το Μονομελές Εφετείο παρά τον νόμο δεν έλαβε υπ' όψιν τον ισχυρισμό του αναιρεσείοντος ότι οι ως άνω υπό α' - ε' μελέτες εντάσσονται σε προηγουμένη συμφωνία μεταξύ αυτού και του υποκαθισταμένου μηχανικού αφορώσα ευρύτερο κύκλο μελετών και ενεργειών, οπότε δεν οφείλεται ιδία αμοιβή ως προς τις εν λόγω μελέτες, αλλά μόνον η συμφωνηθείσα, μετά από εκκαθάριση των λογαριασμών. Ο ως άνω λόγος, εκ του αριθμού 8 του άρθρου 559 ΚΠολΔ, είναι συμφώνως προς τα ανωτέρω απαράδεκτος και πρέπει να απορριφθεί, αφού ο εν λόγω ισχυρισμός δεν αποτελεί πράγμα κατά την προεκτεθείσα έννοια, αλλά συνέχεται προς την ιστορική βάση της αγωγής και συνιστά άρνηση αυτής. Επειδή, από τις διατάξεις των άρθρων 335, 338, 339, 340 και 346 ΚΠολΔ συνάγεται ότι το δικαστήριο της ουσίας, προκειμένου να σχηματίσει την κρίση του ως προς τους πραγματικούς ισχυρισμούς των διαδίκων, οι οποίοι ασκούν ουσιώδη επιρροή στην έκβαση της δίκης, υποχρεούται να λαμβάνει υπ' όψιν πάντα τα αποδεικτικά μέσα, τα οποία οι διάδικοι νομίμως επικαλούνται και προσκομίζουν. Η ανάγκη επικλήσεως και κατά περίπτωση και προσαγωγής ισχύει και επί αποδεικτικών μέσων, τα οποία δύναται το δικαστήριο να λάβει υπ' όψιν και αυτεπαγγέλτως, ως η δικαστική ομολογία (άρθρο 352 παρ. 1 ΚΠολΔ), η οποία αποτελεί πλήρη απόδειξη κατά του ομολογήσαντος, αφού η λήψη υπ' όψιν των εν λόγω αποδεικτικών μέσων δεν αποτελεί αντικείμενο υποχρεώσεως του δικαστηρίου αλλά ασκήσεως διακριτικής ευχερείας, η οποία δεν ελέγχεται αναιρετικώς, και μόνον κατόπιν παραδεκτής επικλήσεως και ενδεχομένως και προσαγωγής του αποδεικτικού μέσου γεννάται σχετική υποχρέωση του δικαστηρίου. Αφ' ετέρου, δεν απαιτείται να γίνεται στο σκεπτικό της αποφάσεως ειδική μνεία ενός εκάστου αποδεικτικού μέσου, αλλά αρκεί να αναφέρεται ότι ελήφθησαν υπ' όψιν πάντα τα νομίμως μετ' επικλήσεως προσκομισθέντα αποδεικτικά μέσα, τα οποία να προσδιορίζονται κατ' είδος, χωρίς να υφίσταται ανάγκη και ειδικής αξιολογήσεως ενός εκάστου και διακρίσεως εάν παρέχει άμεση απόδειξη ή αποτελεί δικαστικό τεκμήριο, εάν όμως από το όλο περιεχόμενο της αποφάσεως καταλείπεται αμφιβολία εάν ελήφθη υπ' όψιν συγκεκριμένο αποδεικτικό μέσο αφορών ουσιώδη πραγματικό ισχυρισμό, ιδρύεται ο λόγος αναιρέσεως της διατάξεως του άρθρου 559 αρ. 11 ΚΠολΔ, ότι το δικαστήριο δεν έλαβε υπ' όψιν νομίμως μετ' επικλήσεως προσκομισθέν αποδεικτικό μέσον. Περαιτέρω, από τις διατάξεις των άρθρων 118 αρ. 4, 566 παρ. 1 και 577 παρ. 3 ΚΠολΔ συνάγεται ότι στο δικόγραφο της αιτήσεως αναιρέσεως πρέπει να αναφέρεται κατά τρόπο σαφή και ωρισμένο η αποδιδομένη στο δικαστήριο της ουσίας νομική πλημμέλεια, ώστε να είναι δυνατόν να διαπιστωθεί εάν η προβαλλομένη αιτίαση θεμελιώνει λόγον αναιρέσεως και ποίον συγκεκριμένως από τους περιοριστικώς αναφερομένους στην διάταξη του άρθρου 559 ΚΠολΔ λόγους. Προκειμένου να είναι ωρισμένος συμφώνως προς τις εν λόγω διατάξεις ο προαναφερόμενος εκ του αριθμού 11 του άρθρου 559 ΚΠολΔ αναιρετικός λόγος, πρέπει να αναφέρεται στο αναιρετήριο και ότι έχει γίνει νομίμως επίκληση και κατά περίπτωση και προσαγωγή ενώπιον του δικαστηρίου της ουσίας του αποδεικτικού μέσου, ως προς το οποίο προβάλλεται η αιτίαση ότι δεν ελήφθη υπ' όψιν.
Εν προκειμένω, με τον τρίτο λόγο του από 2ας Ιανουαρίου 2018 δικογράφου των προσθέτων λόγων προσάπτεται η πλημμέλεια ότι το Μονομελές Εφετείο δεν έλαβε υπ' όψιν δύο ψηφιακούς δίσκους με αρχιτεκτονικά σχέδια κλπ ούτε τις από 2ας Νοεμβρίου 2008 και 5ης Δεκεμβρίου 2008 τροποποιητικές συμβάσεις με την εταιρία "... Α.Ε.", τα οποία προσεκόμισε μετ' επικλήσεως ο αναιρεσείων προς απόδειξη ότι το μεγαλύτερο μέρος των μελετών συνέταξαν η συνεργάτις του ... και η σύζυγός του ..., τους δε πίνακες επικαιροποιήσεως τιμών και ποσοτήτων η ως άνω αναπτυξιακή εταιρία και όχι ο υποκαθιστάμενος μηχανικός, ο οποίος συνεπώς δεν εδικαιούτο αμοιβής, ως επίσης δεν έλαβε υπ' όψιν το Μονομελές Εφετείο την γενομένη δια της αγωγής ομολογία του αναιρεσιβλήτου ότι η εκπόνηση της μελέτης ανεγέρσεως του τριωρόφου κτηρίου ανετέθη στον υποκαθιστάμενο μηχανικό τον Οκτώβριο 2007. Ο εν λόγω λόγος, καθ' ο μέρος αφορά την δικαστική ομολογία του αναιρεσιβλήτου, είναι συμφώνως προς τα ανωτέρω απαράδεκτος ως αόριστος, αφού δεν εκτίθεται στο αναιρετήριο ότι είχε γίνει επίκληση της εν λόγω ομολογίας δια των προτάσεων του αναιρεσείοντος ενώπιον του δικαστηρίου της ουσίας, καθ' ο μέρος δε αφορά τους ψηφιακούς δίσκους και τις τροποποιητικές συμβάσεις, ο εν λόγω λόγος είναι αβάσιμος, αφού, όπως προκύπτει από την επισκόπηση της αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως, το Μονομελές Εφετείο μνημονεύει ότι έλαβε υπ' όψιν προς σχηματισμό της κρίσεώς του και όλα τα μετ' επικλήσεως προσκομιζόμενα αποδεικτικά μέσα, από την εν λόγω δε μνεία και το όλο περιεχόμενο της αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως, στην οποία περιέχονται ειδικώτερες αιτιολογίες επί των προβαλλομένων ισχυρισμών, δεν καταλείπεται αμφιβολία ότι το Μονομελές Εφετείο έλαβε υπ' όψιν του προς σχηματισμό της κρίσεώς του και τα εν λόγω έγγραφα, ενώ οι εκφερόμενες προς απόδειξη ότι δεν ελήφθησαν υπ' όψιν τα ως άνω αποδεικτικά μέσα επί μέρους αιτιάσεις του αναιρεσείοντος ως προς την εν λόγω αξιολόγηση αφορούν πραγματικά περιστατικά και επιχειρήματα, τα οποία το Μονομελές Εφετείο απέρριψε σιωπηρώς, εκ του πράγματος, δεχόμενο ως αποδειχθέντα αντίθετα περιστατικά.
Συνεπώς, ο εν λόγω λόγος, εκ του αριθμού 11 του άρθρου 559 ΚΠολΔ, πρέπει να απορριφθεί. Επειδή, κατά την διάταξη του άρθρου 559 αρ. 20 ΚΠολΔ, αναίρεση συγχωρείται εάν το δικαστήριο παραμόρφωσε το περιεχόμενο εγγράφου δεχόμενο πραγματικά γεγονότα προφανώς διάφορα των αναφερομένων στο εν λόγω έγγραφο. Προϋποθέσεις της ιδρύσεως του προαναφερομένου αναιρετικού λόγου είναι να πρόκειται αποδεικτικό έγγραφο κατά την έννοια των άρθρων 339 και 432 ΚΠολΔ και αφ' ενός η παραμόρφωση να εντοπίζεται σε προφανές διαγνωστικό σφάλμα του δικαστηρίου, το οποίο να προκύπτει από την σύγκριση του φερομένου ως περιεχομένου του εγγράφου και του αληθούς κατά λέξη περιεχομένου αυτού, αφ' ετέρου δε το επίδικο έγγραφο να προσέκτησε πρωτεύοντα λόγο κατά τον σχηματισμό της δικανικής πεποιθήσεως, ούτως ώστε να υφίσταται αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ του σφάλματος αναγνώσεως του δικαστηρίου και του επιζημίου ως προς τον αναιρεσείοντα αποδεικτικού πορίσματος. Επομένως, εάν το δικαστήριο της ουσίας απλώς συνεξετίμησε το έγγραφο με άλλα αποδεικτικά μέσα, χωρίς να εξάρει το περιεχόμενο αυτού εν σχέσει με το αποδεικτικό πόρισμα, στο οποίο κατέληξε, ο εν λόγω λόγος αναιρέσεως είναι αβάσιμος, ενώ, εάν το δικαστήριο εξετίμησε απλώς το περιεχόμενο του εγγράφου μετά από ορθή ανάγνωση αυτού και κατέληξε σε πόρισμα διάφορο εκείνου, το οποίο επικαλείται ο αναιρεσείων, ο εν λόγω λόγος αναιρέσεως είναι απαράδεκτος, αφού προσβάλλεται η μη ελεγκτή αναιρετικώς συμφώνως προς την διάταξη του άρθρου 561 παρ. 1 ΚΠολΔ εκτίμηση των πραγμάτων από το δικαστήριο της ουσίας.
Εν προκειμένω, με τον τέταρτο και τελευταίο λόγο του από 2ας Ιανουαρίου 2018 δικογράφου των προσθέτων λόγων προσάπτεται η πλημμέλεια ότι το Μονομελές Εφετείο παραμόρφωσε το περιεχόμενο του υπ' αριθμόν 7305/9-11-2012 εγγράφου της εταιρίας "... Α.Ε.", το οποίο, εάν είχε αναγνώσει ορθώς, θα κατέληγε στο αποδεικτικό πόρισμα ότι ο υποκαθιστάμενος μηχανικός δεν είχε εκπονήσει μελέτη αναθεωρήσεως των τιμών μονάδος του αρχικού προϋπολογισμού. Όμως, από το περιεχόμενο της αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως προκύπτει ότι το Μονομελές Εφετείο ορθώς ανέγνωσε το προαναφερόμενο έγγραφο, αλλά απλώς κατέληξε σε αποδεικτικό πόρισμα διάφορο του προτεινομένου από τον αναιρεσείοντα.
Συνεπώς, συμφώνως προς τα ανωτέρω ο εν λόγω λόγος κατά το έτερο σκέλος του, εκ του αριθμού 20 του άρθρου 559 ΚΠολΔ, είναι απαράδεκτος και πρέπει να απορριφθεί.
Επειδή, από την διάταξη του άρθρου 562 παρ. 2 ΚΠολΔ προκύπτει ότι είναι απαράδεκτος λόγος αναιρέσεως, ο οποίος ερείδεται επί ισχυρισμού, ο οποίος δεν έχει προταθεί νομίμως ενώπιον του δικαστηρίου της ουσίας, εκτός εάν πρόκειται περί παραβάσεως μη δυναμένης να προβληθεί ενώπιον του εν λόγω δικαστηρίου ή περί σφάλματος προκύπτοντος από την ιδία την απόφαση ή περί ισχυρισμού αφορώντος την δημοσία τάξη. Περαιτέρω, προκειμένου να είναι ωρισμένος ο σχετικός λόγος αναιρέσεως, πρέπει να αναφέρεται στο αναιρετήριο και ότι ο ισχυρισμός, ο οποίος στηρίζει τον εν λόγω λόγο, προετάθη νομίμως στο δικαστήριο της ουσίας ή ότι συντρέχει εξαιρετική περίπτωση εκ των αναφερομένων στην προαναφερθείσα διάταξη.
Εν προκειμένω, με τον μόνο λόγο του από 9ης Φεβρουαρίου 2018 δικογράφου των προσθέτων λόγων προσάπτεται η αιτίαση ότι το Μονομελές Εφετείο, το οποίο επιδίκασε υπέρ του υποκαθισταμένου μηχανικού αμοιβή της μελέτης στατικών αντισεισμικών εργασιών, παρεβίασε τις διατάξεις των άρθρων 681 ΑΚ και 2, 82 παρ. 1 και 3, 83 παρ.1 και 7 και 104 παρ. 2 εδ. α' Π.Δ. 696/1974, καθ' όσον ο υποκαθιστάμενος, ο οποίος έχει την ιδιότητα του αρχιτέκτονος, δεν εξεπόνησε νομίμως την μελέτη στατικών της οικοδομής, διότι δεν έλαβε την προσυπογραφή πολιτικού μηχανικού, ως ορίζεται από τις οικείες διατάξεις, και συνεπώς δεν δικαιούται αμοιβής. Ο εν λόγω λόγος, εκ του αριθμού 1 του άρθρου 559 ΚΠολΔ, είναι συμφώνως προς τα ανωτέρω απαράδεκτος ως αόριστος και πρέπει να απορριφθεί, καθ' όσον δεν αναφέρεται στο αναιρετήριο ότι ο σχετικός ισχυρισμός προετάθη νομίμως ενώπιον του δικαστηρίου της ουσίας ή ότι συντρέχει εξαιρετική περίπτωση προβολής αυτού το πρώτον ενώπιον του Αρείου Πάγου. Κατ' ακολουθίαν, η αίτηση αναιρέσεως πρέπει να απορριφθεί. Επειδή, συμφώνως προς τις διατάξεις των άρθρων 176, 183 και 191 παρ. 2 ΚΠολΔ πρέπει να καταδικασθεί ο αναιρεσείων ως ηττώμενος στην πληρωμή των δικαστικών εξόδων του αναιρεσιβλήτου, κατά παραδοχή σχετικού αιτήματος αυτού, ως ορίζεται στο διατακτικό. Επειδή, από τις διατάξεις του άρθρου 495 παρ. 3 ΚΠολΔ προκύπτει ότι ο ασκών το ένδικο μέσο της αναιρέσεως κατ' αποφάσεως Εφετείου υποχρεούται να καταθέσει παράβολο ποσού 450 ευρώ και ότι εν περιπτώσει ολικής ή μερικής νίκης του αναιρεσείοντος ο Άρειος Πάγος με την απόφασή του διατάσσει την επιστροφή του παραβόλου στον καταθέσαντα, η υποχρέωση όμως καταθέσεως παραβόλου δεν ισχύει επί υποθέσεων διαφορών εξ αμοιβών, οπότε, εάν παρά την έλλειψη σχετικής υποχρεώσεως κατατεθεί παράβολο, ο Άρειος Πάγος, βάσει των εν λόγω διατάξεων αναλόγως εφαρμοζομένων, διατάσσει την επιστροφή τούτου στον καταθέσαντα ασχέτως της ευδοκιμήσεως ή μη της αιτήσεως αναιρέσεως.
Εν προκειμένω, όπως προκύπτει από την έκθεση καταθέσεως του δικογράφου της υπό κρίση αιτήσεως αναιρέσεως, έχει κατατεθεί το αναφερόμενο παράβολο, χωρίς όμως να υφίσταται σχετική υποχρέωση, αφού η αναίρεση αφορά διαφορά εξ αμοιβών.
Συνεπώς, πρέπει να διαταχθεί η επιστροφή του εν λόγω παραβόλου στον καταθέσαντα τούτο.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 1ης Σεπτεμβρίου 2017 αίτηση αναιρέσεως κατά της υπ' αριθμόν 298/2017 αποφάσεως του Μονομελούς Εφετείου Πατρών.
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στην πληρωμή των δικαστικών εξόδων του αναιρεσιβλήτου ποσού χιλίων οκτακοσίων (1800) ευρώ. Και Διατάσσει την επιστροφή του κατατεθέντος παραβόλου στον καταθέσαντα τούτο.
ΚΡΙΘΗΚΕ και αποφασίστηκε στην Αθήνα στις 6 Μαΐου 2019.
ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση, στο ακροατήριό του, στις 24 Ιουνίου 2019.
Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ
Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ