Θέμα
Υπέρβαση εξουσίας, Παραγραφή, Κλητήριο θέσπισμα.
Περίληψη:
Καταδικαστική απόφαση για μη καταβολή χρεών προς το Δημόσιο. Πότε αρχίζει η κυρία διαδικασία και επέρχεται αναστολή της παραγραφής. Πότε καλύπτεται η ακυρότητα της κλήσεως στο ακροατήριο ή του κλητηρίου θεσπίσματος, καθώς και η ακυρότητα της επίδοσης στον κατηγορούμενο. Αναίρεση για αρνητική υπέρβαση εξουσίας, γιατί το Δικαστήριο, παρά το ότι, με λόγο εφέσεως, προβλήθηκε παραδεκτώς ότι η επίδοση του κλητηρίου θεσπίσματος στον κατηγορούμενο, ο οποίος πρωτοδίκως είχε δικαστεί ερήμην, έγινε ακύρως και ότι, κατά συνέπειαν, δεν είχε επέλθει αναστολή της πενταετούς παραγραφής, η οποία είχε συμπληρωθεί, δεν αποφάνθηκε επί του ισχυρισμού αυτού και προχώρησε στην εξέταση της ουσίας της υποθέσεως και στην καταδίκη του κατηγορουμένου, και παραπομπή.
ΑΡΙΘΜΟΣ 1424/2013
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Z' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Σπυρίδωνα Μητσιάλη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Ιωάννη Γιαννακόπουλο - Εισηγητή, Ειρήνη Κιουρκτσόγλου-Πετρουλάκη, Βασίλειο Καπελούζο και Πάνο Πετρόπουλο, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 16 Οκτωβρίου 2013, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γεωργίου Μποροδήμου (γιατί κωλύεται η Εισαγγελέας) και του Γραμματέα Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Ι. Σ. του Β., κατοίκου ..., που παρέστη με τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Απόστολο Κοτζιά-Σοφαντζή, περί αναιρέσεως της 19060/2013 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών.
Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων -κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 3 Ιουνίου 2013 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 709/13.
Αφού άκουσε
Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η προκείμενη αίτηση αναίρεσης και να παύσει οριστικά η κατά του αναιρεσείοντος ποινική δίωξη.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από τις διατάξεις των άρθρων 320, 321, 339, 340 και 343 του ΚΠοινΔ, προκύπτει ότι η κύρια διαδικασία στο ακροατήριο αρχίζει είτε με την έναρξη της προπαρασκευαστικής διαδικασίας, δηλαδή με την επίδοση στον κατηγορούμενο της κλήσεως ή του κλητηρίου θεσπίσματος, είτε με την χωρίς εναντίωση εμφάνισή του στο ακροατήριο κατά τη συζήτηση της κατ' αυτού υποθέσεως. Αν η επίδοση της κλήσεως ή του κλητηρίου θεσπίσματος είναι άκυρη, δεν αρχίζει η κύρια διαδικασία και δεν επέρχεται αναστολή της παραγραφής. Εξάλλου, κατά τη διάταξη του άρθρου 174 παρ.2 του ΚΠοινΔ, η ακυρότητα της κλήσεως στο ακροατήριο ή του κλητηρίου θεσπίσματος του κατηγορουμένου, καθώς και η ακυρότητα της επιδόσεως ή της κοινοποιήσεώς τους σ' αυτόν καλύπτεται αν αυτός που κλητεύθηκε στη δίκη εμφανιστεί και δεν προβάλλει αντιρρήσεις για την πρόοδό της. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι, σε περίπτωση ακυρότητας του κλητηρίου θεσπίσματος, αρχίζει η κύρια διαδικασία και επέρχεται αναστολή της παραγραφής από την ημέρα της επιδόσεως, εφόσον ο κατηγορούμενος εμφανιστεί στο ακροατήριο και δεν προτείνει, κατά την έναρξη της πρωτοβάθμιας δίκης, την ακυρότητα αυτή, εναντιούμενος στην πρόοδο της δίκης, γιατί, στην περίπτωση αυτή, καλύπτεται η ακυρότητα, το κλητήριο θέσπισμα θεωρείται έγκυρο και από την επίδοση αυτού αρχίζει η κύρια διαδικασία. Αν ο κατηγορούμενος δεν εμφανιστεί στην πρωτοβάθμια δίκη και δικαστεί ερήμην, η ακυρότητα της επιδόσεως του κλητηρίου θεσπίσματος, ως διαδικαστικής πράξεως που κατ' ανάγκην επιδρά στο κύρος της διαδικασίας στο ακροατήριο και στην καταδικαστική απόφαση που θα εκδοθεί, δεν καλύπτεται και μπορεί να προταθεί στο δευτεροβάθμιο δικαστήριο με λόγο εφέσεως κατά της εκκαλούμενης αποφάσεως, οπότε το δευτεροβάθμιο δικαστήριο, ως εκ του μεταβιβαστικού αποτελέσματος της παραδεκτώς ασκηθείσας εφέσεως, έχει υποχρέωση να αποφανθεί και επί του λόγου αυτού. Διαφορετικά, αν παραλείψει να ασκήσει τη δικαιοδοσία του, καίτοι συντρέχει νόμιμη προς τούτο περίπτωση, υποπίπτει σε αρνητική υπέρβαση εξουσίας που ιδρύει τον προβλεπόμενο από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Η' του ΚΠοινΔ λόγο αναιρέσεως.
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την παραδεκτή, για τον έλεγχο του παραδεκτού και της βασιμότητας των λόγων αναιρέσεως, επισκόπηση των εγγράφων της δικογραφίας, ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος, με την 34062/2008 απόφαση του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, καταδικάσθηκε ερήμην σε φυλάκιση δύο (2) ετών, μετατραπείσα σε χρηματική, για μη καταβολή χρεών προς το Δημόσιο, πράξη που φέρεται ότι τέλεσε στις 31.10.2006. Κατά της αποφάσεως αυτής άσκησε νομότυπα και εμπρόθεσμα την υπ' αριθ. πρωτ. 4745/14.5.2012 έκθεση εφέσεως, στον πρώτο λόγο της οποίας πρότεινε ότι το κλητήριο θέσπισμα, με το οποίο κλητεύθηκε στο ακροατήριο για να δικασθεί για την ως άνω αξιόποινη πράξη, (καθώς και η πρωτόδικη απόφαση) δεν του είχε επιδοθεί νομίμως, με αποτέλεσμα να μην έχει αρχίσει η κυρία διαδικασία και να μην έχει επέλθει αναστολή της πενταετούς παραγραφής, η οποία είχε ήδη συμπληρωθεί. Ειδικότερα, ισχυρίστηκε ότι η επίδοση του έγινε ως άγνωστης διαμονής, γιατί αυτός δεν βρέθηκε στην τελευταία γνωστή κατοικία του στην οδό ... αριθ. 42 στην ..., ενώ είχε γνωστή διαμονή στο ... και επί της οδού ... αριθ. 136, η διεύθυνσή του δε αυτή ήταν γνωστή στον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ., ο οποίος υπέβαλε την αίτηση για την άσκηση της ποινικής διώξεως κατ' αυτού. Κατά τη συζήτηση επί της εφέσεως, ο αναιρεσείων, δια του συνηγόρου του, επανέφερε τον ισχυρισμό αυτό. Πλην, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών, με την προσβαλλόμενη 19060/2013 απόφασή του, αποφάνθηκε μόνο ότι η έφεση, που είχε ασκηθεί εκπροθέσμως, έπρεπε να θεωρηθεί εμπρόθεσμη, γιατί "η κοινοποίηση της απόφασης που εκδόθηκε ερήμην του κατηγορουμένου δεν έγινε στη διεύθυνση που γνώριζε η Εφορία, στην οποία μάλιστα υπέβαλε τις δηλώσεις του". Η απόφαση, όμως, επί του τυπικά παραδεκτού της εφέσεως δεν καλύπτει και τον ισχυρισμό ότι η επίδοση του κλητηρίου θεσπίσματος έγινε ακύρως και ότι, κατ' ακολουθίαν, η ήδη συμπληρωθείσα παραγραφή της αξιόποινης πράξεως, για την οποία καταδικάστηκε ο αναιρεσείων, δεν έχει ανασταλεί. Δηλαδή, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο, παρά το ότι, όπως προκύπτει από τα πρακτικά της προσβαλλόμενης αποφάσεως, επιφυλάχθηκε να απαντήσει στον ως άνω ισχυρισμό, παρέλειψε να πράξει τούτο και προχώρησε στην κρίση επί της ουσίας και την καταδίκη του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου, για την ως άνω πράξη, σε φυλάκιση είκοσι (20) μηνών, ανασταλείσα. Έτσι, όμως, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στη μείζονα σκέψη, παραβίασε το μεταβιβαστικό αποτέλεσμα της εφέσεως και υπέπεσε σε αρνητική υπέρβαση εξουσίας. Επομένως, ο, από το άρθρο 510§1 περ. Η' ΚΠοινΔ, πρώτος, κατά το πρώτο σκέλος, λόγος αναιρέσεως είναι βάσιμος και πρέπει, κατά παραδοχήν του, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, του οποίου η συγκρότηση από δικαστές άλλους, από εκείνους που τη δίκασαν προηγουμένως, είναι εφικτή (άρθρο 519 ΚΠοινΔ), και το οποίο θα αποφανθεί επί του ως άνω ισχυρισμού και, αναλόγως προς τη σχετική κρίση του, είτε θα παύσει οριστικώς την ποινική δίωξη κατά του κατηγορουμένου λόγω παραγραφής είτε θα προχωρήσει (και πάλι) στην εξέταση της ουσίας της υποθέσεως, παρέλκει δε, μετά ταύτα, η έρευνα των λοιπών λόγων αναιρέσεως.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΑΝΑΙΡΕΙ την 19060/2013 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών. Και
ΠΑΡΑΠΕΜΠΕΙ την υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συντιθέμενο από δικαστές άλλους, από εκείνους που τη δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 6 Νοεμβρίου 2013.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 20 Νοεμβρίου 2013.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ