Θέμα
Ακυρότητα απόλυτη, Βούλευμα παραπεμπτικό, Αυτοπρόσωπη εμφάνιση.
Περίληψη:
Αναιρείται το προσβαλλόμενο βούλευμα για απόλυτη ακυρότητα (άρθρο 171 παρ. 1δ, 484 παρ. 1 στοιχ α΄ ΚΠΔ). Το Συμβούλιο Εφετών απέρριψε αναιτιολόγητα αίτημα του εκκαλούντος για αυτοπρόσωπη εμφάνιση στο Συμβούλιο.
Αριθμός 416/2009
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Στ' Ποινικό Τμήμα - Σε Συμβούλιο
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Εμμανουήλ Καλούδη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Αιμιλία Λίτινα και Ιωάννη Παπουτσή - Εισηγητή, Αρεοπαγίτες.
Με την παρουσία και του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Αθανασίου Κονταξή (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου.
Συνήλθε σε Συμβούλιο στο Κατάστημά του στις 13 Ιανουαρίου 2009, προκειμένου να αποφανθεί για την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου ...., περί αναιρέσεως του υπ' αριθμ. 879/2008 βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών. Το Συμβούλιο Εφετών Αθηνών, με το ως άνω βούλευμά του, διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτό, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί τώρα την αναίρεση του βουλεύματος τούτου, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 30 Ιουνίου 2008 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1183/2008.
Έπειτα ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Αθανάσιος Κονταξής εισήγαγε για κρίση στο Συμβούλιο τη σχετική δικογραφία με την πρόταση του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γεωργίου Βλάσση με αριθμό 465/08.10.2008, στην οποία αναφέρονται τα ακόλουθα:
"Εισάγω, κατά το άρθρο 485 § 1 Κ.Π.Δ., με τη σχετική δικογραφία, την υπ'αριθμ. 127/30-6-2007 αίτηση αναίρεσης του κατηγορουμένου ... και εκθέτω τα εξής:
Με το υπ'αριθμ. 2226/2007 βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών παραπέμπεται ο αναιρεσείων στο ακροατήριο του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Αθηνών για να δικασθεί για ηθική αυτουργία σε ψευδή βεβαίωση και πλαστογραφία με χρήση σε βαθμό κακουργήματος. Μετά από έφεση που άσκησε κατά του βουλεύματος αυτού ο αναιρεσείων, εκδόθηκε το προσβαλλόμενο υπ'αριθμ. 879/2008 βούλευμά του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών, το οποίο απέρριψε κατ'ουσία την έφεση (462/2007) αυτού και επικύρωσε το εκκαλούμενο βούλευμα, αφού προηγουμένως μεταρρύθμισε το διατακτικό του ως προς την πράξη της πλαστογραφίας με χρήση σε ηθική αυτουργία σε πλαστογραφία με χρήση σε βαθμό κακουργήματος, την οποία και διατύπωσε επί το ορθότερο.
Κατά του εφετειακού αυτού βουλεύματος στρέφεται πλέον ο αναιρεσείων με την κρινομένη αίτησή του, η οποία ασκήθηκε στις 30-6-2008 από τη δικηγόρο Πειραιώς Χαρίκλεια Ανδριτσοπούλου - Πέππα για λογαριασμό του κατηγορουμένου, δυνάμει της επισυναπτομένης από 27-6-2008 εξουσιοδοτήσεως του τελευταίου, νομοτύπως, παραδεκτώς και εμπροθέσμως, εφόσον το προσβαλλόμενο βούλευμα επιδόθηκε στον αναιρεσείοντα-κατηγορούμενο με θυροκόλληση στις 19-6-2008 και στον αντίκλητό του δικηγόρο Αθηνών Αλέξιο Παπαντωνίου στις 30-6-2008 επίσης με θυροκόλληση. Περιέχει δε ως λόγους αναιρέσεως την έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, την εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή ουσιαστικής ποινικής διατάξεως και την απόλυτη ακυρότητα (κατ'ορθή εκτίμηση του έβδομου λόγου για έλλειψη αιτιολογίας), ενώ το βούλευμα αυτό υπόκειται στο ένδικο μέσο της αναίρεσης, αφού παραπέμπεται ο αναιρεσείων-κατηγορούμενος στο ακροατήριο για κακουργήματα (άρ. 462, 463, 473 § 1, 474 § 1 και 482 § ια, 2 Κ.Π.Δ.).
Επομένως, η υπό κρίση αίτηση αναιρέσεως πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή και να εξετασθεί κατ'ουσία.
Από το άρθρο 308 § 2, σε συνδυασμό με το άρθρο 318 εδ. α' του Κ.Π.Δ., προκύπτει ότι το Συμβούλιο Εφετών αν υποβληθεί σ'αυτό σχετική αίτηση του κατηγορουμένου υποχρεούται να διατάξει την ενώπιόν του με την παρουσία και του Εισαγγελέα εμφάνιση του αιτούντος για να δώσει κάθε διευκρίνιση. Τότε μόνο είναι δυνατόν να απορρίψει την αίτηση για εμφάνιση, όταν συντρέχουν ορισμένοι λόγοι που αναφέρονται ειδικά στο βούλευμα. 'Ετσι, το Συμβούλιο οφείλει να απαντήσει επί της αιτήσεως αυτής του κατηγορουμένου και σε περίπτωση απορρίψεώς της να αιτιολογήσει με την αναφορά των συγκεκριμένων λόγων οι οποίοι δικαιολογούν την μη εμφάνιση σ'αυτό του κατηγορουμένου για την παροχή διευκρινίσεων. Αν το Συμβούλιο δεν απαντήσει επί του αιτήματος αυτού ή αν απορρίψει τούτο χωρίς να εκθέσει τους ορισμένους αυτούς λόγους, ήτοι χωρίς αιτιολογία, επέρχεται απόλυτη ακυρότητα, σύμφωνα με το άρθρο 171 § ιδ Κ.Π.Δ. που ιδρύει τον κατά το άρθρο 484 § ια του ιδίου κώδικα λόγο αναιρέσεως για μη τήρηση των διατάξεων που καθορίζουν την άσκηση των δικαιωμάτων του κατηγορουμένου (ΑΠ 723/04, ΑΠ 1610/01, ΑΠ 1507/96, ΑΠ 310/96).
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από το επισυναπτόμενο στην με αριθμό 462/10-9-2007 έκθεση εφέσεως του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου κατά του εκκαλουμένου υπ'αριθμ. 2226/2007 βουλεύματος του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών, υπόμνημα αυτού, με ημερομηνία 10-9-2007, ο τελευταίος ζήτησε όπως εμφανισθεί ενώπιον του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών, που επιλήφθηκε, προς παροχή διευκρινίσεων επί της υποθέσεως. Το αίτημα όμως αυτό απορρίφθηκε από το Συμβούλιο Εφετών με την εξής αιτιολογία ".....να απορριφθεί το αίτημα του εκκαλούντος για αυτοπρόσωπη εμφάνιση στο ακροατήριο", αναφερόμενο επίσης και στην αντίστοιχη με την ίδια αιτιολογία εισαγγελική πρόταση. Με την αιτιολογία όμως αυτή δεν εκτίθενται οι λόγοι που δικαιολογούν την άρνηση του Συμβουλίου για την αυτοπρόσωπη ενώπιόν του εμφάνιση του αναιρεσείοντος-εκκαλούντος, αφού η ζητουμένη εμφάνιση αφορούσε την παροχή διευκρινίσεων επί της υποθέσεως και συγκεκριμένα των λόγων της εφέσεως. Εφόσον, λοιπόν, το ως άνω αίτημα απορρίφθηκε χωρίς την απαιτουμένη κατά τα άρθρα 93 § 3 του Συντάγματος και 139 Κ.Π.Δ., ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, επήλθε, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, απόλυτη ακυρότητα. Επομένως ο συναφής (κατ'ορθή εκτίμηση) λόγος αναιρέσεως, με τον οποίο προβάλλεται η πλημμέλεια της απόλυτης ακυρότητας για μη τήρηση των διατάξεων που καθορίζουν την άσκηση των δικαιωμάτων του κατηγορουμένου, είναι βάσιμος και πρέπει, κατά παραδοχή του, να αναιρεθεί το προσβαλλόμενο βούλευμα και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα κρίση στο ίδιο Συμβούλιο, που το εξέδωσε, αφού είναι δυνατή η συγκρότηση του από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως. Τέλος, το αίτημα του αναιρεσείοντος για αυτοπρόσωπη εμφάνισή του ενώπιον του Συμβουλίου σας πρέπει να απορριφθεί αφού με πληρότητα στην αίτηση αναιρέσεως αναπτύσσει τις απόψεις του επί των λόγων αναιρέσεως και δεν χρειάζεται άλλη διευκρίνιση.
Για τους λόγους αυτούς
Προτείνω: α) να απορριφθεί το αίτημα του αναιρεσείοντος .... για αυτοπρόσωπη εμφάνισή του ενώπιον του Συμβουλίου σας. β) Να αναιρεθεί το προσβαλλόμενο υπ'αριθμ. 879/2008 βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα κρίση στο ίδιο ως άνω Συμβούλιο που θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως. Αθήνα 29 Σεπτεμβρίου 2008
Ο Αντεισαγγελέας του Αρείου ΠάγουΓεώργιος Βλάσσης"
Αφού άκουσε τον Αντεισαγγελέα, που αναφέρθηκε στην παραπάνω εισαγγελική πρόταση και έπειτα αποχώρησε.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από το άρθρο 309 παρ. 2, σε συνδυασμό με το άρθρο 318 εδ. α' του Κ.Π.Δ., προκύπτει ότι το Συμβούλιο Εφετών, αν υποβληθεί σ'αυτό σχετική αίτηση του κατηγορουμένου, υποχρεούται να διατάξει την ενώπιόν του, με την παρουσία και του Εισαγγελέα, εμφάνιση του αιτούντος για να δώσει κάθε διευκρίνιση. Τότε μόνον είναι δυνατόν να απορρίψει την αίτηση για εμφάνιση, όταν συντρέχουν ορισμένοι λόγοι που αναφέρονται ειδικά στο Βούλευμα. Έτσι, το Συμβούλιο, οφείλει, να απαντήσει επί της αιτήσεως αυτής του κατηγορουμένου και, σε περίπτωση απορρίψεώς της, να αιτιολογήσει με την αναφορά των συγκεκριμένων λόγων οι οποίοι δικαιολογούν την μη εμφάνιση σ'αυτό του κατηγορουμένου για την παροχή διευκρινίσεων. Αν το Συμβούλιο δεν απαντήσει στο αίτημα αυτό ή αν το απορρίψει χωρίς να εκθέσει τους ορισμένους αυτούς λόγους, ήτοι χωρίς αιτιολογία, τότε επέρχεται απόλυτη ακυρότητα, σύμφωνα με το άρθρο 171 παρ. 1δ του Κ.Π.Δ., που ιδρύει τον από το άρθρο 484 παρ. 1α του ίδιου Κώδικα λόγο αναίρεσης, για μη τήρηση των διατάξεων που καθορίζουν την άσκηση των δικαιωμάτων του κατηγορουμένου.
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από το υπόμνημα του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου, που επισυνάπτεται στην υπ' αρ. 462/10.9.2007 έκθεση εφέσεως αυτού κατά του υπ' αρ. 2226/2007 βουλεύματος του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών, με ημερομηνία 10.9.2007, ο τελευταίος ζήτησε να εμφανισθεί ενώπιον του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών, που επιλήφθηκε της εφέσεως, προκειμένου να παρασχεθούν οι αναγκαίες διευκρινίσεις επί της όλης υποθέσεως. Το αίτημα αυτό απορρίφθηκε από το Συμβούλιο Εφετών Αθηνών με την ακόλουθη αιτιολογία "να απορριφθεί το αίτημα του εκκαλούντος για αυτοπρόσωπη εμφάνιση στο ακροατήριο (προφανώς εννοεί το Συμβούλιο)", αναφερόμενο επίσης και στην αντίστοιχη, με την ίδια αιτιολογία, εισαγγελική πρόταση, την οποία υιοθετεί πλήρως, ως προς όλες τις παραδοχές της, με καθολική αναφορά σ'αυτήν. Όμως, με την αιτιολογία αυτή, δεν εκτίθενται οι λόγοι που δικαιολογούν την άρνηση του Συμβουλίου των Εφετών, για την ενώπιόν του αυτοπρόσωπη εμφάνιση του εκκαλούντος - αναιρεσείοντος, ενόψει του ότι, η εμφάνιση αυτή αφορούσε την παροχή διευκρινίσεων επί της υποθέσεως και ειδικότερα των λόγων εφέσεως κατά του εκκαλουμένου Βουλεύματος, με συνέπεια, η αναιτιολόγητη αυτή απόρριψη, να επιφέρει απόλυτη ακυρότητα. Επομένως, είναι βάσιμος ο έβδομος λόγος της ένδικης αίτησης αναίρεσης, εκ του άρθρου 484 παρ. 1 στοιχ. α' του Κ.Π.Δ., με τον οποίο προβάλλεται η πλημμέλεια της απόλυτης ακυρότητας για μη τήρηση των διατάξεων που καθορίζουν την άσκηση των δικαιωμάτων του κατηγορουμένου και πρέπει, παρελκούσης, ως αλυσιτελούς, της έρευνας των λοιπών λόγων αναίρεσης, να αναιρεθεί το προσβαλλόμενο βούλευμα στο σύνολό του και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα κρίση στο ίδιο Συμβούλιο, που το εξέδωσε, ενόψει του ότι είναι δυνατή η συγκρότησή του από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
Τέλος, όσον αφορά το αίτημα του αναιρεσείοντος για αυτοπρόσωπη εμφάνισή του ενώπιον του Συμβουλίου τούτου, το οποίο είναι νόμιμο (άρθρα 309 παρ. 2 και 485 Κ.Π.Δ.), πρέπει, να απορριφθεί, ως ουσιαστικά αβάσιμο, ενόψει του ότι, στην αίτηση αναίρεσης, αυτός αναπτύσσει με πληρότητα τις απόψεις του επί των λόγων αυτής και ως εκ τούτου δεν παρίσταται ανάγκη παροχής διευκρινίσεων.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει το αίτημα του αναιρεσείοντος, για αυτοπρόσωπη εμφάνιση ενώπιον του Συμβουλίου τούτου, προς παροχή διευκρινίσεων επί της υποθέσεως.-
Αναιρεί το υπ' αρ. 879/2008 βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών.
Παραπέμπει την υπόθεση για νέα κρίση, στο ίδιο Συμβούλιο, το οποίο θα συγκροτηθεί από δικαστές άλλους, εκτός εκείνων που δίκασαν προηγουμένως.-
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα στις 20 Ιανουαρίου 2009. Και,
Εκδόθηκε στην Αθήνα στις 17 Φεβρουαρίου 2009.-
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ