Θέμα
Ακυρότητα απόλυτη, Βούλευμα παραπεμπτικό, Εισαγγελικής πρότασης γνωστοποίηση.
Περίληψη:
Απόλυτη ακυρότητα. Αναιρείται το προσβαλλόμενο βούλευμα για απόλυτη ακυρότητα (άρθρο 174 παρ. 1 ΚΠΔ), διότι η αντίκλητος του κατηγορουμένου, αν και ζήτησε να λάβει γνώση της εισαγγελικής προτάσεως πριν από την υποβολή της στο Συμβούλιο, δεν ειδοποιήθηκε σχετικά. Το αίτημα αυτό μπορεί να υποβληθεί και με την Έφεση, αφού με τον τρόπο αυτό περιέρχεται σε γνώση του Εισαγγελέως. Αναιρεί και παραπέμπει.
ΑΡΙΘΜΟΣ 315/2009
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ - ΣΕ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Εμμανουήλ Καλούδη, Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου, Αιμιλία Λίτινα - Εισηγήτρια και Ανδρέα Τσόλια, Αρεοπαγίτες.
Με την παρουσία και του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ιωάννη Χρυσού (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Πελαγίας Λόζιου.
Συνήλθε σε Συμβούλιο στο Κατάστημά του στις 20 Ιανουαρίου 2009, προκειμένου να αποφανθεί για την αίτηση των αναιρεσειόντων - κατηγορουμένων: 1. ...., 2. ...., 3. ...., 4. ..., 5. ....., 6. .... και 7. ...., περί αναιρέσεως του υπ' αριθμ. 172/2008 βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών Κρήτης. Το Συμβούλιο Εφετών Κρήτης, με το ως άνω βούλευμά του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτό, και οι αναιρεσείοντες - κατηγορούμενοι ζητούν τώρα την αναίρεση του βουλεύματος τούτου, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 1 Απριλίου 2008 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1450/2008.
Έπειτα ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ιωάννης Χρυσός εισήγαγε για κρίση στο Συμβούλιο τη σχετική δικογραφία με την πρόταση του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γεωργίου Βλάσση με αριθμό 522/13.11.08, στην οποία αναφέρονται τα ακόλουθα:
Εισάγω, κατά το άρθρο 485 παρ. 1 ΚΠΔ, με τη σχετική δικογραφία, την υπ'αριθμ. 8/2008 κοινή αίτηση αναιρέσεως των κατηγορουμένων 1) ...., 2) ...., 3) ...., 4) ..., 5) ..., 6) ... και 7) ...., κατά του υπ'αριθμ. 172/2008 βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών Κρήτης και εκθέτω τα εξής:
Με το υπ'αριθμ. 3/2008 βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Ηρακλείου παραπέμπονται, μαζί με άλλον, οι αναιρεσείοντες στο ακροατήριο του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Κρήτης για να δικασθούν για πλαστογραφία κατά συναυτουργία συνολικού οφέλους και αντίστοιχης συνολικής ζημίας που υπερβαίνει το ποσό των 73.000 ευρώ και επί πλέον η μεν πρώτη για απάτη συνολικού οφέλους και αντίστοιχης συνολικής ζημίας, που υπερβαίνει το ποσό των 73.000 ευρώ, οι δε λοιποί για ηθική αυτουργία από κοινού στην ως άνω απάτη (αρ. 45, 46 παρ. 1α, 94 παρ. 1, 216 παρ. 1 και 3α' και 386 παρ. 1 και 3β ΠΚ, όπως αντικ. με αρ. 14 παρ. 2α και 4 του ν. 2721/1999).
Μετά από κοινή έφεση που άσκησαν κατά του βουλεύματος αυτού οι αναιρεσείοντες-κατηγορούμενοι, εκδόθηκε το προσβαλλόμενο 172/2008 βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Κρήτης, το οποί απέρριψε κατ'ουσίαν την έφεση (1/2008) αυτών και επικύρωσε το εκκαλούμενο βούλευμα.
Κατά του εφετειακού αυτού βουλεύματος στρέφεται πλέον η κρινομένη από 1-9-2008 κοινή αίτηση αναιρέσεως, η οποία ασκήθηκε από την δικηγόρο Χανίων Νίκη Αποστολάκη για λογαριασμό των ως άνω κατηγορουμένων, δυνάμει της από 14-8-2008 κοινής εξουσιοδοτήσεως των τελευταίων, νομότυπα, παραδεκτά και εμπρόθεσμα (βλ. σχετικά αποδεικτικά επίδοσης). Περιέχει δε συγκεκριμένους λόγους αναιρέσεως, ήτοι α) της απόλυτης ακυρότητας β) της έλλειψης ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας και γ) της εσφαλμένης ερμηνείας και εφαρμογής ουσιαστικής ποινικής διατάξεως (αρ. 484 παρ. 1α, β' και δ ΚΠΔ), ενώ το βούλευμα αυτό υπόκειται στο ένδικο μέσο της αναιρέσεως, αφού παραπέμπονται οι αναιρεσείοντες-κατηγορούμενοι στο ακροατήριο για κακουργήματα (αρ. 462, 463, 473 παρ. 1, 474 παρ. 1 και 482 παρ. 1α, 2 ΚΠΔ). Επομένως, η υπό κρίση κοινή αίτηση αναιρέσεως πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή και να εξετασθεί κατ'ουσία.
Κατά το άρθρο 308 παρ. 2 ΚΠΔ (όπως αντικ. με ν. 3160/2003) "οι διάδικοι έχουν το δικαίωμα να γνωστοποιήσουν και προφορικά στον Εισαγγελέα, και πριν καταρτίσει την πρότασή του, ότι επιθυμούν να γνωρίσουν το περιεχόμενό της. Ο Εισαγγελέας οφείλει σ'αυτή την περίπτωση να ειδοποιήσει το διάδικο που άσκησε το δικαίωμα αυτό, αν κατοικεί στην έδρα του δικαστηρίου, διαφορετικά τον αντίκλητο που έχει διορίσει στην έδρα αυτή, για να προσέλθει και λάβει γνώση της πρότασής του μέσα σε είκοσι τέσσερις ώρες....... Η ειδοποίηση αυτή μπορεί να γίνει και προφορικά ή τηλεφωνικά, οπότε αποδεικνύεται με βεβαίωση του αρμοδίου γραμματέα της Εισαγγελίας, που επισυνάπτεται στη δικογραφία......". Με τη διάταξη αυτή θεσμοθετείται το άμεσο δικαίωμα του κατηγορουμένου να λάβει γνώση της προτάσεως του Εισαγγελέως προς το δικαστικό συμβούλιο, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του βουλεύματος, με δυνατότητα αναφοράς του δικαστικού συμβουλίου εξ ολοκλήρου στην πρόταση του Εισαγγελέως, δεδομένου ότι κατ'άρ. 32 παρ. 1 ΚΠΔ είναι απολύτως αναγκαία η υποβολή προτάσεως. Σκοπός δε της εν λόγω διατάξεως είναι η αποτελεσματικότερη και πλέον πρόσφορη υπεράσπιση του κατηγορουμένου, αφού προηγουμένως λάβει γνώση της προτάσεως και του παρασχεθεί η δυνατότητα να αντικρούσει τα σε βάρος του αναφερόμενα δια προβολής αποδεικτικών στοιχείων, συγχρόνως δε να ζητήσει την ενώπιον του συμβουλίου εμφάνισής του προκειμένου να παράσχει κάθε διευκρίνιση.
Η παράβαση της διατάξεως αυτής, αναγομένης στην υπεράσπιση του κατηγορουμένου επάγεται απόλυτη ακυρότητα κατά το άρθρο 171 παρ. 1δ ΚΠΔ και ιδρύεται ο κατά το άρθρο 484 παρ. 1α του ιδίου κώδικα λόγος αναιρέσεως του βουλεύματος (ΑΠ 1388/02, ΑΠ 1385/02, 1700/02).
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από το δικόγραφο της υπ'αριθμ. 1/2008 εφέσεως, την οποία άσκησαν οι αναιρεσείοντες-κατηγορούμενοι κατά του εκκαλουμένου 3/2008 βουλεύματος του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Ηρακλείου, ζήτησαν αυτοί να λάβουν γνώση της προτάσεως του Εισαγγελέως Εφετών Κρήτης, ενώ με το ίδιο δικόγραφο της εφέσεώς τους διόρισαν για το σκοπό αυτό, αφού κατοικούσαν εκτός της έδρας του Εφετείου Κρήτης, αντίκλητό τους τη δικηγόρο Χανίων, Αποστολάκη Νίκη. Όμως, όπως προκύπτει, από την παραδεκτή για τη βασιμότητα του προβαλλομένου συναφούς λόγου αναιρέσεως επισκόπηση του φακέλου της δικογραφίας, η ανωτέρω αντίκλητος των κατηγορουμένων δεν ειδοποιήθηκε για να προσέλθει να λάβει γνώση της προτάσεως του Εισαγγελέως Εφετών Κρήτης, ούτε προκύπτει ότι έλαβε καθοιονδήποτε τρόπο γνώση της σχετικής προτάσεως, ενώ στη συνέχεια εκδόθηκε το προσβαλλόμενο βούλευμα. 'Ετσι, εφόσον το Συμβούλιο Εφετών Κρήτης με το προσβαλλόμενο βούλευμά του αποφάνθηκε επί της ουσίας των κατηγοριών που αποδίδονται στους αναιρεσείοντες-κατηγορουμένους, χωρίς προηγουμένως να ειδοποιηθεί η αντίκλητος αυτών να λάβει γνώση της προτάσεως του Εισαγγελέα Εφετών Κρήτης, όπως εδικαιούτο, αφού το είχε ζητήσει, επήλθε απόλυτη ακυρότητα, κατά τον βάσιμο περί τούτου λόγο αναιρέσεως από το αρ. 484 παρ. 1α ΚΠΔ.
Πρέπει, λοιπόν, να αναιρεθεί το προσβαλλόμενο βούλευμα και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα κρίση (αρ. 485 παρ. 1 και 519 ΚΠΔ) στο ίδιο Συμβούλιο Εφετών Κρήτης, συντιθέμενο από άλλους δικαστές, αφού είναι δυνατή η τοιαύτη συγκρότησή του, παρελκούσης της έρευνας των λοιπών λόγων αναιρέσεως.
Για τους λόγους αυτούς-------------------
Π ρ ο τ ε ί ν ω να αναιρεθεί το υπ'αριθμ. 172/2008 βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Κρήτης και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα κρίση στο ίδιο Συμβούλιο Εφετών Κρήτης, συντιθέμενο από άλλους δικαστές.
Αθήνα 15 Οκτωβρίου 2008
Ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεώργιος Βλάσσης
Αφού άκουσε τον Αντεισαγγελέα, που αναφέρθηκε στην παραπάνω εισαγγελική πρόταση και έπειτα αποχώρησε,
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι. Κατά το άρθρο 308 παρ. 2 του ΚΠΔ, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 20 παρ. 2 του ν. 3160/2003 οι διάδικοι έχουν το δικαίωμα να γνωστοποιήσουν και προφορικά στον Εισαγγελέα και πριν καταρτίσει την πρότασή του, ότι επιθυμούν να γνωρίσουν το περιεχόμενό της. Ο Εισαγγελέας οφείλει σ' αυτή την περίπτωση να ειδοποιήσει το διάδικο που άσκησε το δικαίωμα αυτό, αν κατοικεί στην έδρα του δικαστηρίου, διαφορετικά τον αντίκλητο που έχει διορίσει στην έδρα αυτή, για να προσέλθει και λάβει γνώση της πρότασής του, μέσα σε είκοσι τέσσερις ώρες. Η ειδοποίηση αυτή μπορεί να γίνει και προφορικά ή τηλεφωνικά οπότε αποδεικνύεται με βεβαίωση του αρμοδίου γραμματέα της εισαγγελίας, που επισυνάπτεται στη δικογραφία. Αν ο διάδικος δεν κατοικεί στην έδρα του δικαστηρίου και δεν διόρισε αντίκλητο, δεν ειδοποιείται, χωρίς πάντως να εμποδίζεται από το λόγο αυτό να γνωρίσει την πρόταση του εισαγγελέα και μετά την υποβολή της στο συμβούλιο. Για το σκοπό αυτό κατατίθεται στο γραμματέα της εισαγγελίας αντίγραφο της πρότασης. Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται όχι μόνο στη διαδικασία ενώπιον του συμβουλίου πλημμελειοδικών, αλλά και στη διαδικασία ενώπιον του συμβουλίου εφετών και του Αρείου Πάγου (άρθρο 485 παρ. 1 ΚΠΔ), η παραβίαση δε αυτής, όταν εκείνος που ζήτησε να λάβει γνώση της πρότασης του εισαγγελέα πριν να υποβληθεί στο συμβούλιο και δεν ειδοποιήθηκε να λάβει γνώση, είναι ο κατηγορούμενος, επιφέρει απόλυτη ακυρότητα (άρθρο 171 παρ. 1 στοιχ. δ'ΚΠΔ) που ιδρύει τον αναιρετικό λόγο του άρθρου 484 παρ. 1 στοιχ. α'ΚΠΔ. Το εν λόγο αίτημα των διαδίκων ότι επιθυμούν να γνωρίσουν το περιεχόμενο της εισαγγελικής προτάσεως προς το δικαστικό συμβούλιο, μπορεί να υποβληθεί και με την έφεση λόγω του ότι δεν πρέπει να τηρηθεί κάποιος τύπος και με τον τρόπο αυτό περιέρχεται άμεσα σε γνώση του Εισαγγελέως, ο οποίος προ της καταρτίσεως της προτάσεώς του λαμβάνει γνώση της εφέσεως. Στην προκειμένη περίπτωση οι κατηγορούμενοι και ήδη αναιρεσείοντες με την από 1/2/2008 έφεσή τους κατά του 3/2008 πρωτόδικου βουλεύματος του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Ηρακλείου με το οποίο, είχαν παραπεμφθεί, για να δικαστούν για κακουργηματικής μορφής πλαστογραφία κατά συναυτουργία, και επί πλέονη μεν πρώτη για απάτη συνολικού οφέλους και αντιστοίχως συνολικής ζημίας, που υπερβαίνει το ποσό των 73.000 ευρώ, οι δε λοιποί για ηθική αυτουργία από κοινού στην ως άνω απάτη γνωστοποίησαν ότι επιθυμούν να λάβουν γνώση του περιεχομένου της σχετικής προτάσεως του Εισαγγελέα Εφετών. Όμως, παρά τη γνωστοποίηση αυτή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου της δικογραφίας, δεν ειδοποιήθηκαν ούτε οι κατηγορούμενοι ούτε η αντίκλητος δικηγόρος της έδρας του δικαστηρίου, που την είχαν διορίσει με το αυτό ως άνω δικόγραφο της έφεσής τους, για να προσέλθει και λάβει γνώση του περιεχομένου της προτάσεως του Εισαγγελέα Εφετών επί της πιο πάνω εφέσεώς τους επί της οποίας εκδόθηκε το 172/2008 προσβαλλόμενο βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Κρήτης. Ετσι, επήλθε η ως άνω απόλυτη ακυρότητα και συνεπώς είναι βάσιμος ο σχετικός από το άρθρο 484 παρ. 1 στοιχ. α' ΚΠΔ λόγος αναιρέσεως.
Συνεπώς πρέπει να αναιρεθεί το προσβαλλόμενο βούλευμα, και να παραπεμφθεί η υπόθεση στο ίδιο Συμβούλιο Εφετών, δεδομένου ότι είναι δυνατή η σύνθεσή του από άλλους δικαστές εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί το 172/2008 βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Κρήτης. Και
Παραπέμπει την υπόθεση για νέα κρίση το ίδιο Συμβούλιο Εφετών, συγκροτούμενο από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα στις 27 Ιανουαρίου 2009. Και,
Εκδόθηκε στην Αθήνα στις 3 Φεβρουαρίου 2009.-
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ