Θέμα
Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Εισαγγελέας Αρείου Πάγου, Ποινής μετατροπή.
Περίληψη:
Απόφαση με την οποία απορρίφθηκε αίτηση καταδικασθέντος για μετατροπή της ποινής του σε χρηματική (άρθρο 16 παρ. 1 Ν. 3727/2008). Παραδοχή λόγου αναίρεσης του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου για ελλιπή αιτιολογία και παραπομπή.
Αριθμός 2098/2009
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ζ' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Θεοδώρα Γκοΐνη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Κωνσταντίνο Φράγκο, Ιωάννη Παπαδόπουλο, Ιωάννη Γιαννακόπουλο - Εισηγητή και Ανδρέα Ξένο, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 21 Οκτωβρίου 2009, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Παναγιώτη Ψάνη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και του Γραμματέως Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, περί αναιρέσεως της 1793/2009 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών. Με κατηγορούμενο τον Χ, κάτοικο ..., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Σταύρο ΧΟΥΡΣΟΓΛΟΥ.
Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου ζητεί τώρα την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην με αριθμό και ημερομηνία 36/15.07.2009 έκθεση αναιρέσεως, η οποία συντάχθηκε ενώπιον του Γραμματέως του Ποινικού Τμήματος του Αρείου Πάγου Γεωργίου Σωφρονιάδη και καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 1088/2009
Αφού άκουσε
Τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η έκθεση αναίρεσης και τον πληρεξούσιο δικηγόρο του κατηγορουμένου, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από τη διάταξη του άρθρου 505 παρ. 2 του ΚΠΔ, προκύπτει ότι ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, μπορεί μέσα στην προθεσμία που ορίζεται από το άρθρο 479 παρ. 2 του ίδιου Κώδικα, να ζητήσει την αναίρεση οποιασδήποτε αποφάσεως οποιουδήποτε ποινικού δικαστηρίου και για όλους τους λόγους που αναφέρονται στη διάταξη του άρθρου 510 παρ. 1 του ίδιου Κώδικα, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και εκείνος της ελλείψεως της, από τα άρθρα 93 παρ.3 του Συντάγματος και 139 του Κ.Π.Δ., απαιτούμενης ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας. Κατά τις διατάξεις του άρθρου 16 παρ. 1 και 2 του ν. 3727/2008, όπως το πρώτο εδάφιο της παρ.1 αντικαταστάθηκε με την παρ.2 άρθρου 14 του ν.3772/2009, "1. η στερητική της ελευθερίας ποινή, η οποία έχει καταγνωσθεί ή καταγιγνώσκεται εντός εννέα μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος και δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη, συμπεριλαμβανομένης και της πενταετούς κάθειρξης, μετατρέπεται, με αίτηση του καταδικασθέντος, σε χρηματική. Η προθεσμία για την άσκηση τυχόν προβλεπομένων κατά της καταδικαστικής αποφάσεως ενδίκων μέσων αναστέλλεται κατά το διάστημα από της υποβολής της ανωτέρω αιτήσεως μέχρι της εκδόσεως αποφάσεως του δικαστηρίου περί της μετατροπής ή μη της ποινής. Αν η αίτηση γίνει δεκτή, το τυχόν ένδικο μέσο κατά της καταδικαστικής αποφάσεως θεωρείται ως μη ασκηθέν. Δεύτερη αίτηση επιτρέπεται μετά την πάροδο έξι μηνών από την απόρριψη της πρώτης. Η αίτηση υποβάλλεται εντός έξι μηνών στο δικαστήριο που εξέδωσε την καταδικαστική απόφαση και γίνεται δεκτή εκτός εάν, με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση, το δικαστήριο κρίνει, από την εν γένει συμπεριφορά του καταδικασθέντος, τη βαρύτητα του εγκλήματος και την προσωπικότητα του, ότι η μετατροπή δεν αρκεί για να αποτρέψει τον δράστη από την τέλεση άλλων, ανάλογης βαρύτητας, αξιόποινων πράξεων. Οι ως άνω διατάξεις εφαρμόζονται και για τα εγκλήματα που προβλέπονται στην παράγραφο 11 του άρθρου 82 του Ποινικού Κώδικα, καθώς και για τις ήδη συγχωνευθείσες ποινές, από τις οποίες η βαρύτερη δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη φυλάκισης. 2. Το ελάχιστο ποσό της κατά την προηγούμενη παράγραφο μετατροπής ορίζεται, για κάθε ημέρα φυλάκισης, σε τρία (3) ευρώ. Κατά τα λοιπά, εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 3 και 5 του άρθρου 82 του Ποινικού Κώδικα και της 50492/2008 (ΦΕΚ 1112 Β`) κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Δικαιοσύνης". Εξάλλου, η απόφαση, με την οποία απορρίπτεται αίτηση του καταδικασθέντος σε ποινή στερητική της ελευθερίας που δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη περί μετατροπής της ποινής του σε χρηματική, έχει την απαιτούμενη από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠοινΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει λόγο αναιρέσεώς της από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' ΚΠοινΔ, όταν αναφέρονται σ' αυτή, με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις, τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την αποδεικτική διαδικασία, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου για την απόρριψη της αιτήσεως, οι αποδείξεις που τα θεμελιώνουν και οι νομικές σκέψεις υπαγωγής των περιστατικών αυτών στην εφαρμοσθείσα ως άνω ποινική διάταξη. Στην προκειμένη περίπτωση, με την υπ` αριθ. 1793/2009 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Ηρακλείου, απορρίφθηκε αίτηση του Χ περί μετατροπής, κατά την προαναφερόμενη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 16 του ν. 3727/2008, της ποινής φυλακίσεως των πέντε (5) ετών, που του είχε επιβληθεί με την υπ` αριθ. 417/2009 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Ηρακλείου για έκδοση εικονικών τιμολογίων, σε χρηματική. Της αποφάσεως αυτής ζητεί την αναίρεση ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου για ελλιπή αιτιολογία (άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ ΚΠΔ).
Στο σκεπτικό της προσβαλλόμενης αποφάσεως, το δικάσαν Τριμελές Πλημμελειοδικείο, μετά από εκτίμηση και αξιολόγηση όλων των μνημονευομένων, κατά το είδος τους, αποδεικτικών μέσων, δέχθηκε, ανελέγκτως, τα εξής, κατά λέξη, ήτοι: "... αποδείχθηκε ότι ο αιτών Χ το 1998 αναμίχθηκε σε μεγάλης έκτασης υπόθεση που αφορούσε εικονικά τιμολόγια για την οποία συμμετοχή του του επιβλήθηκαν διοικητικά τα μνημονευόμενα πρόστιμα που από το έτος 2003 οπότε και βεβαιώθηκαν σύμφωνα με τον πίνακα χρεών μέχρι σήμερα ανήλθαν στο συνολικό ποσό των 6.957.056,26 ευρώ. Το έτος 1998 ο αιτών ήταν 52 ετών (γεννήθηκε 8-4-1946) και ήδη από το έτος 1992 είχε υποβληθεί σε αορτοστεφανιαία παράκαμψη (...) και ήδη είναι ασθενής με γνωστή στεφανιαία νόσο (...), κατά έτος 2005 υπεβλήθη και σε λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή, χωρίς προβλήματα. Τα προβλήματα της υγείας του δεν είναι σοβαρά, ελέγχονται ιατρικά και εξάλλου χρονολογούνται από μακρόν, δεν τον εμπόδισαν να προβεί στην τέλεση σοβαρού αδικήματος, εξάλλου από την εν γένει συμπεριφορά του αιτούντος από το έτος 1998 μέχρι και σήμερα διαπιστώνεται ότι ο τελευταίος παρέλειψε να ενεργήσει προκειμένου να αντιμετωπίσει τις σοβαρές συνέπειες των πράξεών του (συμμετοχή σε κύκλωμα εικονικών τιμολογίων), δηλαδή να ρυθμίσει τις οφειλές του όταν αυτές γεννήθηκαν, αντίθετα άφησε τις υποθέσεις του να διογκωθούν δημιουργώντας σήμερα αδιέξοδα στον ίδιο, για τα οποία είναι αποκλειστικά υπεύθυνος, στοιχεία συμπεριφοράς που καταδεικνύουν και την εν γένει προσωπικότητα του αιτούντος. Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό και με την βαρύτητα της πράξεώς του (παράβαση Ν 1882/1990 περί χρεών προς το Δημόσιο ποσού 6.957.056,26 ευρώ) και την εν γένει απαξία αυτής, το Δικαστήριο κρίνει ότι οι ουσιαστικές προϋποθέσεις δεν πληρούνται και συνεπώς η αίτηση είναι απορριπτέα".
Με τις παραδοχές αυτές, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Ηρακλείου στέρησε την απόφασή του της προβλεπομένης από τις παραπάνω διατάξεις του Συντάγματος και του ΚΠΔ ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, αφού δεν εκθέτει πραγματικά περιστατικά που να δικαιολογούν την αρνητική κρίση του. Ειδικότερα, ενώ δέχεται ότι ο αιτών έχει προβλήματα υγείας, δεν εξειδικεύει από ποια πραγματικά περιστατικά προκύπτει ότι αυτά δεν είναι σοβαρά, δεν παραθέτει δε κανένα περιστατικό από το οποίο να προκύπτει ότι η μετατροπή της ποινής δεν αρκεί για να αποτρέψει τον αιτούντα από την τέλεση άλλων, ανάλογης βαρύτητας, αξιοποίνων πράξεων.
Επομένως, ο από το άρθρο 510 παρ. 1 περ. Δ ΚΠΔ, μοναδικός λόγος αναιρέσεως είναι βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός. Ακολούθως, πρέπει να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, αφού είναι δυνατή η συγκρότησή του από άλλους Δικαστές, εκτός από εκείνους που τη δίκασαν προηγουμένως (άρθρο 519 ΚΠοινΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΑΝΑΙΡΕΙ την υπ` αριθ. 1793/2009 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Ηρακλείου. Και
ΠΑΡΑΠΕΜΠΕΙ την υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συντιθέμενο από άλλους Δικαστές, εκτός από εκείνους που τη δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 4 Νοεμβρίου 2009. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 6 Νοεμβρίου 2009.
Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ