Αριθμός 20/2020
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
E' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Διονυσία Μπιτζούνη, Προεδρεύουσα Αρεοπαγίτη (σύμφωνα με την υπ' άριθ. 194/2019 πράξη του Προέδρου του Αρείου Πάγου, Γεώργιο Παπαηλιάδη, Ναυσικά Φράγκου-Εισηγήτρια, Βασιλική Ηλιοπούλου και Γρηγόριο Κουτσοκώστα, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημα του στις 20 Σεπτεμβρίου 2019, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Βασίλειο Χαλντούπη, (κωλυομένης της Εισαγγελέως) και του Γραμματέως Γεράσιμου Βάλσαμου, για να δικάσει την αίτηση των αναιρεσείοντων-κατηγορουμένων 1.Ε. Β. του Κ., και 2 Μ. Κ. του Ι., κατοίκων ... οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από την πληρεξουσία δικηγόρο τους Ευφημία Παπαϊωάννου, για αναίρεση της υπ' αριθμ. 1290/2018 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βέροιας.
Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Βέροιας με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και οι αναιρεσείοντες-κατηγορούμενοι, ζητάνε την αναίρεση της αποφάσεως αυτής για τους λόγους που αναφέρονται στις από 8.2.2019 δύο αιτήσεις τους, που καταχωρίστηκαν στο οικείο πινάκιο με αριθμό 241/2019.
Αφού άκουσε
Τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο δικαστήριο συντιθέμενο από άλλους δικαστές από αυτούς που δίκασαν προηγουμένως και την πληρεξουσία δικηγόρο των αναιρεσειόντων που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Οι από 8-2-2019 δύο αιτήσεις αναιρέσεως των 1) Ε. Β. του Κ. και 2) Μ. Κ. του Ι., κατά της υπ' αριθμ. 1290/30-11-2018 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βεροίας, έχουν ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα, δεδομένου ότι η προσβαλλομένη απόφαση καταχωρίσθηκε στο Ειδικό Βιβλίο (άρθρο 473 παρ. 3 ΚΠΔ) στις 31-1-2019 και οι αναιρέσεις ασκήθηκαν, δια δηλώσεως εκάστου αναιρεσείοντος ενώπιον του Γραμματέα του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βεροίας, στις 8-2-2019, και πρέπει να συνεκδικασθούν λόγω της προφανούς μεταξύ των συναφείας.
Μετά των άνω αναιρέσεων πρέπει να συνεκδικασθούν και οι από 2-9-2019, πρόσθετοι λόγοι αναιρέσεως αμφοτέρων των αναιρεσειόντων, ασκηθέντες δια του αυτού δικογράφου, νομότυπα και εμπρόθεσμα (αρθρ. 509 ΚΠΔ), δια καταθέσεως εγγράφου στην γραμματεία της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου στις 4-9-2019. Μετά ταύτα πρέπει να εξεταστούν για το παραδεκτό και τη βασιμότητα των λόγων τους.
Η καταδικαστική απόφαση έχει την απαιτούμενη από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' ΚΠΔ λόγο αναιρέσεως, όταν αναφέρονται σε αυτή- με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά, που προέκυψαν από την αποδεικτική διαδικασία, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελιώνουν και οι νομικές σκέψεις υπαγωγής των περιστατικών αυτών στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόστηκε.
Περαιτέρω κατά το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε' του ΚΠΔ, λόγο αναιρέσεως της αποφάσεως αποτελεί και η εσφαλμένη ερμηνεία ή εφαρμογή ουσιαστικής ποινικής διατάξεως. Εσφαλμένη ερμηνεία τέτοιας διατάξεως υπάρχει όταν το δικαστήριο αποδίδει σ' αυτήν διαφορετική έννοια από εκείνη που πραγματικά έχει, εσφαλμένη δε εφαρμογή υπάρχει, όταν το δικαστήριο της ουσίας δεν υπήγαγε σωστά τα πραγματικά περιστατικά, που δέχθηκε ότι αποδείχθηκαν από την αποδεικτική διαδικασία, στη διάταξη που εφάρμοσε. Περίπτωση εσφαλμένης εφαρμογής ουσιαστικής ποινικής διατάξεως υπάρχει και όταν η διάταξη αυτή παραβιάζεται εκ πλαγίου, πράγμα που συμβαίνει όταν στο πόρισμα της αποφάσεως, που περιλαμβάνεται στο συνδυασμό του διατακτικού με το σκεπτικό αυτής και ανάγεται στα στοιχεία και στην ταυτότητα του οικείου εγκλήματος, έχουν εμφιλοχωρήσει ασάφειες, αντιφάσεις ή λογικά κενά, με αποτέλεσμα να καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος της ορθής ή μη εφαρμογής του νόμου, οπότε η απόφαση δεν έχει νόμιμη βάση (Ολ ΑΠ 3/2008, ΑΠ 88/2013).
'Ετι δε περαιτέρω κατά, το άρθρο 518 παρ. 1 του ισχύοντος από 1-7-2019 ΚΠΔ (ν.4620/2019), "Αν ασκηθεί αναίρεση επειδή έχει γίνει εσφαλμένη εφαρμογή ή ερμηνεία ουσιαστικής ποινικής διάταξης, ο Άρειος Πάγος δεν παραπέμπει την υπόθεση, αλλά εφαρμόζει τη σωστή ποινική διάταξη και, αν δεν υπάρχει αξιόποινη πράξη, κηρύσσει αθώο τον κατηγορούμενο".
Επειδή για τους θορύβους που προκαλούνται από την μουσική των κέντρων διασκεδάσεως και λοιπών καταστημάτων έχει εκδοθεί σχετικώς, κατά την παρεχόμενη από την διάταξη του άρθρου παρ. 1 του Α.Ν. 2520/1940 εξουσιοδότηση, και ισχύει, η υπ' αριθμό. Α5/3010/1985 Υγειονομική διάταξη, με τίτλο μέτρα προστασίας της Δημόσιας Υγείας από θορύβους μουσικής των Κέντρων διασκέδασης και λοιπών Καταστημάτων, σκοπός της οποίας, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 1, είναι ο υγειονομικός έλεγχος και η λήψη μέτρων για την προστασία της Δημόσιας Υγείας από θορύβους που δημιουργούνται στα κέντρα διασκέδασης κ.λ.π. καταστήματα, μόνο από τη μουσική, Τα άρθρα 3 και 7 της β' Υγειονομικής διάταξης ορίζουν τα σχετικά με την απαιτούμενη ηχομόνωση των στεγασμένων κέντρων διασκέδασης και τις διαδικασίες έκδοσης άδειας, υποβολής δικαιολογητικών και λοιπούς όρους λειτουργίας, ενώ τα άρθρα 4 και 6 αυτής προβλέπουν για την επιτρεπόμενη ηχητική στάθμη λειτουργίας των κέντρων διασκέδασης και των υπολοίπων καταστημάτων με μουσική, "τα οποία δεν θεωρούνται σύμφωνα με την ισχύουσα Υγειονομική Διάταξη Κέντρα Διασκεδάσεως", των στεγασμένων το πρώτο και των υπαίθριων το δεύτερο. Στο άρθρο 9 περιγράφεται ομοιόμορφη διαδικασία μετρήσεων και ορίζεται, ότι όλες οι μετρήσεις γίνονται με ηχόμετρο (ορισμένου τύπου). Περαιτέρω, το άρθρο 10 της Υγειονομικής διάταξης, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 37 παρ. 3 του Ν. 4055/2012, ορίζει ότι: "Οι παραβάτες της παρούσας Υγειονομικής διάταξης τιμωρούνται με φυλάκιση μέχρι ένα (1) έτος και χρηματική ποινή τουλάχιστον πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ και ότι, αν ο δράστης έχει συλληφθεί επ' αυτοφώρω, ακολουθείται υποχρεωτικά η διαδικασία που αναφέρεται στα άρθρα 418 και επόμενα του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας", ενώ στο τέλος στο άρθρο 11 αυτής, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 37 παρ.4 Ν. 4055/2012, ορίζεται ότι: " Η εκτέλεση της παρούσας Υγειονομικής διάταξης ανατίθεται στα αρμόδια υγειονομικά και αστυνομικά όργανα σε όλη την Επικράτεια".
Ως παραβάτες (δηλαδή αυτουργοί) της, ως άνω, Υγειονομικής διάταξης διώκονται και τιμωρούνται, και επομένως πρέπει να συλλαμβάνονται άμεσα, τα φυσικά πρόσωπα που εκμεταλλεύονται το κατάστημα για δικό τους λογαριασμό (κύριοι του καταστήματος ή μισθωτές ή υπομισθωτές, εφόσον η μίσθωση ή η υπομίσθωση αποδεικνύονται από έγγραφο βέβαιης χρονολογίας) ή αν πρόκειται για νομικό πρόσωπο, οι νόμιμοι εκπρόσωποι αυτού, με τις ίδιες ως άνω προϋποθέσεις, ή το πρόσωπο που έχει ορισθεί υγειονομικός υπεύθυνος. Η ποινική δε ευθύνη άλλων τυχόν προσώπων που σχετίζονται με την τελούμενη αυτή παράβαση (προσωρινά υπεύθυνος, μηχανικός ή τεχνικός ήχου κ.λ.π.) θα κριθεί με βάσει τις διατάξεις των άρθρων 45, 46 και 47 του ΠΚ. Η παράβαση της υπ' αρ. Α5/3010/1985 Υγειονομικής διάταξης, η οποία, ως προβλέπουσα βαρύτερες κυρώσεις, κατισχύει της διατάξεως του άρθρου 43 παρ. 12 Ν. 4025/2011, που προστέθηκε με το άρθρο 58 παρ. 4 του Ν. 4075/2012 και σύμφωνα με την οποία: "Οι παραβάσεις των διατάξεων του Υγειονομικού Κανονισμού (Β 275) και όλες οι παραβάσεις των διατάξεων όλων των Υγειονομικών Διατάξεων, που εκδίδονται κατ' εφαρμογή του άρθρου 1 του α.ν. 2520/1940 ή κατ' εξουσιοδότηση άλλου νόμου, τιμωρούνται με φυλάκιση μέχρις ενός έτους ή χρηματική ποινή τουλάχιστον 2.000 ευρώ, εκτός αν από άλλες διατάξεις τιμωρούνται βαρύτερα", επαναφέρθηκε ως πλημμέλημα με το άρθρο 37 παρ. 3 του Ν. 4055/2012 επειδή κρίθηκε, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, ότι ''το φαινόμενο της ηχορύπανσης έχει λάβει πολύ οχληρές διαστάσεις τον τελευταίο καιρός'' Στην προκείμενη περίπτωση το Τριμελές Πρωτοδικείο Βέροιας που δίκασε ως δευτεροβάθμιο Δικαστήριο κήρυξε ενόχους τους αναιρεσείοντες για παράβαση των άρθρων 4 και 17 της Υ1γ/ΓΠ/οι 96967/12 Υ.Δ. σε συνδ. με άρθρ. 58 παρ. 4 Ν. 4075/12 από κοινού, τους καταδίκασε σε φυλάκιση έξι (6) μηνών και σε χρηματική ποινή πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ έκαστον και ανέστειλε την φυλάκιση επί τριετία. Όπως προκύπτει από την προσβαλλομένη απόφασή του, το δικαστήριο δέχθηκε, κατά την 4" ανέλεγκτη περί τα πράγματα κρίση του, ότι από τα αποδεικτικά μέσα, που λεπτομερώς κατ' είδος αναφέρει προέκυψαν τα εξής: ''Στη ... στις 10-4-2016 και ώρα 23.30 ο πρώτος κατηγορούμενος Ε. Β. ως προσωρινά υπεύθυνος καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος- καφετέρια με την επωνυμία "...", ιδιοκτησίας του 4- δεύτερου κατηγορούμενου Μ. Κ., κατελήφθησαν να λειτουργούν στερεοφωνικό συγκρότημα ενοχλώντας τις όμορες οικίες, καθώς παρήγαγε θορύβους με μουσική οι οποίοι υπερέβησαν το νόμιμο όριο ηχοστάθμης των 80db. Συγκεκριμένα από την λειτουργία μουσικής της εν λόγω επιχείρησης μετρηθείσας με ηχόμετρο διαπιστώθηκε ότι παρήχθησαν εντός του ως άνω καταστήματος θόρυβοι με τιμές ηχοστάθμης 98.2db. Αναφορικά με τον ισχυρισμό του πρώτου κατηγορούμενου τον οποίον είχε προβάλλει και στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο ότι δηλαδή στο ανωτέρω κατάστημα παρευρίσκονταν ως πελάτης για να γιορτάσει τα γενέθλιά του και όχι με την ιδιότητα του προσωρινά υπευθύνου, τούτος κρίνεται απορριπτέος ως ουσία αβάσιμος για τους κάτωθι αναφερόμενους λόγους. Ο εν λόγω κατηγορούμενος τυγχάνει συγγενής του δευτέρου κατηγορουμένου (γαμπρός και πεθερός, αντίστοιχα) ενώ στο παρελθόν διατηρούσε ατομική επιχείρηση υγειονομικού, ενδιαφέροντος για την οποία έχει κάνει παύση εργασιών. Το επίμαχο δε χρονικό διάστημα σύμφωνα και με όσα κατέθεσε ο ίδιος βρίσκονταν σε αναζήτηση εργασίας. Το γεγονός ότι πράγματι εκείνη την ημέρα γιόρταζε στο εν λόγω κατάστημα τα γενέθλιά του δεν αναιρεί το ότι είχε και την ιδιότητα του προσωρινώς υπευθύνου. Στην κρίση αυτή άγεται και το παρόν δικαστήριο που δικάζει την υπόθεση σε δεύτερο βαθμό λαμβάνοντας υπόψιν εκτός των ανωτέρω πραγματικών περιστατικών (συγγενική σχέση μεταξύ των κατηγορουμένων, ανεργία του πρώτου εξ αυτών) και του ότι ο ίδιος ο πρώτος κατηγορούμενος έδωσε τα στοιχεία του τις αρχές με την ιδιότητα του προσωρινώς υπευθύνου για να καταχωρηθούν, όπως και έγινε στο από 10-4-2016 φύλλο ελέγχου του Α.Τ. Βέροιας, ενώ αν ήταν ένας απλός θαμώνας, οι λοιποί εργαζόμενοι εκείνο το βράδυ θα ειδοποιούσαν τον δεύτερο κατηγορούμενο (και προσωρινά υπεύθυνο σύμφωνα με τους ισχυρισμούς αμφοτέρων των κατηγορουμένων) προκειμένου να προσέλθει επιτόπου στο κατάστημα ιδιοκτησίας του.
Συνεπώς οι εν λόγω κατηγορούμενοι πρέπει να κηρυχθούν ένοχοι για την αποδιδόμενη σε αυτούς πράξη''.
Στη συνέχεια δε κήρυξε τους κατηγορουμένους ενόχους του ότι στη ... στις 10-4-2016 και ώρα 23.30 ο πρώτος κατηγορούμενος (Ε. Β.), ως προσωρινά υπεύθυνος καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος καφετέρια με την επωνυμία "...", ιδιοκτησίας του δευτέρου κατηγορούμενου (Μ. Κ.) κατελήφθησαν να λειτουργούν στερεοφωνικό συγκρότημα ενοχλώντας τις όμορες οικίες, καθώς παρήγαγε θορύβους με τη μουσική, οι οποίοι υπερέβησαν το νόμιμο όριο ηχοστάθμης των 80 DB. Ειδικότερα από την λειτουργία μουσικής της παραπάνω επιχείρησης μετρηθείσας με ηχόμετρο διαπιστώθηκε ότι παρήχθησαν εντός του ανωτέρω καταστήματος θόρυβοι με τιμές ηχοστάθμης 98,2 DB", και αφού δέχθηκε ότι "οι πράξεις για τις οποίες κηρύχθηκαν ένοχοι οι κατηγορούμενοι προβλέπονται και τιμωρούνται σύμφωνα με τα άρθρα 1, 12, 26 παρ. 1α , 27 παρ.1, 45' 79' 94 ΠΚ' τα άρθρα 4' 17 της Υ1γ/ΓΠ/οιΚ/96967/12 Υ.Δ σε συνδ. άρθρ. 58 παρ. 4 Ν. 4075/2012 από κοινού", οι παραβάσεις των οποίων τιμωρούνται με φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή χρηματική ποινή τουλάχιστον 2.000 ευρώ καταδίκασε τον κάθε κατηγορούμενο που κηρύχθηκε ένοχος σε φυλάκιση έξι (6) μηνών και σε χρηματική ποινή πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ. Όμως η υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών που κατά τις παραδοχές του δέχθηκε ότι απεδείχθησαν, στις διατάξεις της Υ1γ/ΓΠ/οιΚ/96967/12 Υ.Δ. σε συνδ. με αρθρ. 58 παρ. 4 Ν. 4075/12 και η εφαρμογή αυτών δεν ήταν σωστή, αφού, όπως προαναφέρθηκε, τα περιστατικά αυτά έπρεπε να υπαχθούν στις διατάξεις 1 παρ. 1, 4, 6, 10 υπ' αρ. Α5/3010/1985/Υγειονομικής διατάξεως εκδοθείσης κατ' εξουσιοδότηση από τη διάταξη του άρθρου 1 παρ. 1 του Α.Ν. 2520/1940, όπως τα άρθρα 10 και 11 αυτής ισχύουν μετά την αντικατάστασή, τους με τα άρθρα 37 παρ. παρ. 3 και 4; αντίστοιχα. του Ν. 4055/2012 και αυτές έπρεπε να V εφαρμοσθούν εν προκειμένω.
Κατ' ακολουθία των ανωτέρω πρέπει να γίνει δεκτός ως κατ' ουσίαν βάσιμος ο λόγος αναιρέσεως που προβλέπεται από τη διάταξη του άρθρου 510 παρ. 1 στοιχ. Ε ΚΠΔ, λαμβανόμενος υπ' όψη και αυτεπαγγέλτως 5 λόγω της εμφανίσεως των αναιρεσειόντων και του παραδεκτού των ενδίκων αναιρέσεων κατά τη διάταξη του άρθρου 511 του ισχύοντος από 1-7-2019 ΚΠΔ και προτεινόμενος και από τον αναιρεσείοντα Β. Ε.. Μετά ταύτα πρέπει σύμφωνα με το άρθρο 518 παρ. 1 ΚΠΔ, να αναιρεθεί η προσβαλλομένη απόφαση, να μη παραπεμφθεί δε η υπόθεση για νέα συζήτηση ως προς την ενοχή των κατηγορουμένων αλλά εφαρμόζοντας το Δικαστήριο αυτό του Αρείου Πάγου τις σωστές ποινικές διατάξεις των άρθρων 1 παρ. 1, 4, 6, 10 υπ' αριθμ. Α5/3010/1985 Υγειονομικής Διατάξεως, εκδοθείσης κατ' εξουσιοδότηση από τη διάταξη του άρθρου 1 παρ. 1 του ΑΝ. 2520/1940, όπως το άρθρο 10 αυτής ισχύει, μετά την αντικατάσταση του, με το άρθρο. αρ.37 παρ.3' του Ν. 405 5/2012 σύμφωνα με τα πραγματικά περιστατικά που δέχθηκε το Δικαστήριο της ουσίας ότι απεδείχθησαν, να κηρύξει ενόχους τους κατηγορουμένους για την πράξη της παραβάσεως των διατάξεων των άρθρων της υπ' αριθμ. Α5/3010/1985 Υγειονομικής διατάξεως 1, παρ. 1, 4, 6, 10 όπως τα άρθρο. 10 αντικαταστάθηκε με το άρθρο 37 παρ.3
του Ν. 4055/2012 και 45 ΠΚ, από κοινού, μη υφισταμένης περιπτώσεως παραπομπής τις υποθέσεως στο ίδιο ως άνω Δικαστήριο ως προς την επιμέτρηση της προσήκουσας ποινής διότι η επιβληθείσα ποινή (φυλάκιση έξι (6) μήνες και χρηματική ποινή πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ), βρίσκεται στα όρια της απειλούμενης ποινής υπό της υπ' αρ. Α5/3010/1985 Υγειονομικής διατάξεως (φυλάκιση μέχρι (1) έτος και χρηματική ποινή τουλάχιστον πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ).
Κατ' ακολουθία των ανωτέρω παρέλκει ως αλυσιτελής η έρευνα της βασιμότητας του πρώτου λόγου της αναιρέσεως, του δευτέρου αναιρεσείοντος Κ. Μ., καθώς και όλων των προσθέτων λόγων αναιρέσεως, που προβλέπονται α[ό το άρθρο 510 παρ, 1 στοιχ. Δ' και Ε' ΚΠΔ, εφόσον κατά τα προαναφερθέντα, το Δευτεροβάθμιο Δικαστήριο, προέβη σε εσφαλμένη εφαρμογή της ουσιαστικής ποινικής διατάξεως που εφάρμοσε.
Περαιτέρω, η ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία πρέπει να υπάρχει και για την απόρριψη των αυτοτελών ισχυρισμών, με τους οποίους ζητείται η αναγνώριση υπέρ του κατηγορουμένου ελαφρυντικών περιστάσεων του άρθρου 84 παρ., 2 ΠΚ, με την προϋπόθεση ότι αυτοί έχουν προβληθεί κατά τρόπο σαφή και ορισμένο και έχουν αναπτυχθεί προφορικά κατά τη συζήτηση στο ακροατήριο, δηλαδή με επίκληση όλων των πραγματικών περιστατικών που απαιτούνται για τη νομική θεμελίωση, την ουσιαστική διερεύνηση και τελικά τη δικαστική απόφανση για συνδρομή ή μη των αντιστοίχων ελαφρυντικών περιστάσεων. Διαφορετικά το δικαστήριο της ουσίας δεν έχει υποχρέωση να απαντήσει στους ισχυρισμούς αυτούς και να αιτιολογήσει ειδικά την απόρριψή τους (ΑΠ 76/2017). Ειδικότερα, κατά το άρθρο 84 παρ. 2 ΠΚ υπό την ισχύ του Παλαιού Ποινικού Κώδικα έως 30-6-2019 αλλά και υπό την ισχύ του Νέου Ποινικού Κώδικα από την 1η-7-2019 (Ν.4619/2019): ελαφρυντικές περιστάσεις, που επισύρουν μείωση της ποινής στο μέτρο που προβλέπει το άρθρο 83 ΠΚ,. θεωρούνται ιδίως ... το ότι ο υπαίτιος..., β) στην πράξη ωθήθηκε από μη ταπεινά αίτια, δ) επέδειξε ειλικρινή μετάνοια και επιδίωξε να άρει ή να μειώσει τις συνέπειες της πράξης του.
Περαιτέρω δε κατά το άρθρο 84 παρ. 2 περ. ε ΠΚ κατά τον Ποινικό Κώδικα, α) που ίσχυε έως 30-6-2019 ελαφρυντική περίσταση θεωρείται ιδίως το ότι ο υπαίτιος συμπεριφέρθηκε καλά για σχετικά μεγάλο διάστημα μετά την πράξη του, και β) που ισχύει από την 1-7-2019 (Ν. 4619/2019) ελαφρυντική περίσταση θεωρείται ιδίως το ότι ο υπαίτιος συμπεριφέρθηκε καλά για σχετικό μεγάλο διάστημα μετά την πράξη του, ακόμα και κατά την κράτηση του.
Για την στοιχειοθέτηση της ελαφρυντικής περίστασης των μη ταπεινών αιτίων, κατά την έννοια του εδάφ. β' της παρ. 2 του αυτού ως άνω άρθρου (84 του ΠΚ) απαιτείται ο υπαίτιος να ωθήθηκε στην πράξη του από μη ταπεινά αίτια, που ως τοιαύτα νοούνται τα μη αντίθετα προς την κοινή περί ηθικής ή κοινωνικής τάξης, συνείδηση και τα μη μαρτυρούντα διαστροφή χαρακτήρα και κακοβουλία του δράστη για δε το ορισμένο αυτού απαιτείται να εκτίθενται και τα αίτια που ώθησαν τον κατηγορούμενο στην πράξη του (ΑΠ 130/2017). Η μη ταπεινότητα των αιτίων από τα οποία ο δράστης ωθήθηκε στην πράξη που του αποδίδεται, θα κριθεί όχι υποκειμενικά, δηλαδή κατά την αντίληψη του δράστη, αλλά αντικειμενικά, δηλαδή κατά την αντίληψη της κοινωνίας (ΑΠ 295/2015). Η δε κρίση του δικαστηρίου της ουσίας ότι ορισμένα περιστατικά συνιστούν ή όχι ταπεινά αίτια, είναι κρίση ως προς τα πράγματα και δεν ελέγχεται αναιρετικά (ΑΠ 453/2016). Περαιτέρω για την αναγνώριση της ελαφρυντικής περίστασης του άρθρου 84 παρ. 2 εδάφ. δ' του ΠΚ, ήτοι το ότι ο υπαίτιος έδειξε ειλικρινή μετάνοια και επεδίωξε να άρει ή να μειώσει τις συνέπειες της πράξης του, πρέπει η μεταμέλεια του υπαιτίου, όχι μόνο να είναι ειλικρινής αλλά και να εκδηλώνεται εμπράκτως, δηλαδή να συνδυάζεται με συγκεκριμένα περιστατικά, τα οποία δείχνουν ότι και για το λόγο αυτό επεζήτησε ειλικρινά και όχι προσχηματικά να άρει ή να μειώσει τις συνέπειες της πράξης του, χωρίς να αρκεί η απλή έκφραση συγνώμης ή η ομολογία της πράξης (ΑΠ 130/2017).
Έτι περαιτέρω η αναγνώριση της ελαφρυντικής περίστασης του άρθρου 84 παρ. 2ε ΠΚ, υπό καθεστώς ελεύθερης κοινωνικής διαβίωσης (και όχι κράτησης), προϋποθέτει επίκληση και απόδειξη θετικής ατομικής και κοινωνικής συμπεριφοράς του υπαιτίου, με κριτήριο τη στάση του μέσου συνετού και νομοταγούς πολίτη, για σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την αξιόποινη πράξη, ως αποτέλεσμα πραγματικής επίγνωσης από αυτόν των συνεπειών της πράξης που έχει τελέσει και σταθερού εναρμονισμού του προς τις επιταγές της έννομης τάξης.
Στη προκειμένη περίπτωση, ο συνήγορος του δευτέρου αναιρεσείοντος, κατά τη συζήτηση ενώπιον του Τριμελούς Πλημ/κείου, μετά την ανάγνωση των αναγνωστέων εγγράφων, υπέβαλε σε γραπτό κείμενο, που καταχωρίστηκε στα πρακτικά, και ανέπτυξε προφορικά τους αυτοτελείς ισχυρισμούς για αναγνώριση στον δεύτερο αναιρεσείοντα των ελαφρυντικών περιστάσεων του άρθρου 84 παρ. 2 περ. β', δ' και ε ΠΚ με το εξής περιεχόμενο: "Την ως άνω σε βάρος μου κατηγορία αποδέχομαι, συνυπολογιζόμενης και της οποίας ποινικής ευθύνης μου αναλογεί, καθότι πράγματι είμαι ιδιοκτήτης και μοναδικός υπεύθυνος λειτουργίας της επιχείρησης. Συμπληρωματικά, αποδέχομαι με πλήρη στωικότητα τα αποτελέσματα της ένδειξης του οργάνου μέτρησης της ηχοστάθμης και καμία πρόθεση να αμφισβητήσω αποτέλεσμα της μέτρησης έχω. Σε κάθε περίπτωση όμως οφείλω να αναφέρω πως τη συγκεκριμένη επιχείρηση διατηρώ από το έτος 2003 και μέσω αυτής προσπαθώ μετά κόπων και βασάνων να βιοποριστώ εγώ, η γυναίκα και τα 6 μας τέκνα (προσκομίζεται πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης). Η κατηγορία περί προσωρινώς υπευθύνου, η οποία βαραίνει τον Ε. Β., κάθε άλλο πάρα ισχύει, καθότι επαναλαμβάνω πως μοναδικός υπεύθυνος για τη λειτουργία του καταστήματος είμαι ο υποφαινόμένος. Το κατάστημα όλα αυτά τα χρόνια λειτουργεί υπό συγκεκριμένες συνθήκες - οδηγίες τις οποίες δίνω πάντα στο προσωπικό του καταστήματος. Ανελλιπώς τονίζω στο προσωπικό να μη λειτουργεί ποτέ η μουσική με ανοιχτές τις πόρτες και η ένταση των ηχείων να μη ξεπερνά τα 80 db. Τη συγκεκριμένη ημέρα (10-04-2016) είχα αποχωρήσει, όπως κάνω πάντα, περί ώρα 22:00 προκειμένου να ξεκουραστώ στην οικία μου, η οποία βρίσκεται μόλις 5 λεπτά από το κατάστημα. Μάλιστα, έχω δώσει ρητές οδηγίες πως αν προκύπτει κάτι να με παίρνουν άμεσα τηλέφωνο προκειμένου να μεταβαίνω στο κατάστημα. Την 10-04-2016 ο σύζυγος της κόρης μου και έτερος κατηγορούμενος, Ε. Β., είχε τα γενέθλια του. Ήρθε λοιπόν στο μαγαζί μαζί με την παρέα του προκειμένου να γιορτάσει μαζί τους. Όπως τόνισα προηγουμένως εγώ είχα ήδη αποχωρήσει από το κατάστημα. Από ό,τι με πληροφόρησαν μόλις έφεραν την τούρτα ανέβηκαν λόγω της περίστασης οι τόνοι στα ηχεία και λόγω του κόσμου που είχε προσέλθει είναι αλήθεια ότι επικράτησε φασαρία. Εκείνη τη στιγμή εισήλθαν τα αρμόδια όργανα και διενήργησαν τον έλεγχο, δυνάμει του οποίου βρισκόμαστε σήμερα ενώπιον Σας. Αφού ρώτησαν "ποιος είναι υπεύθυνος" και το προσωπικό απήντησε πως απουσιάζω, ο Ε. Β. πλησίασε τα όργανα και τους επιβεβαίωσε πως λείπω και πως μπορεί να με ειδοποιήσει. Όταν των ρώτησαν ποιος είναι και αυτός απάντησε ότι είμαστε συγγενείς του ζήτησαν να τους ακολουθήσει στο τμήμα για τα τυπικά. Μόλις αργότερα πληροφορήθηκα το τι έγινε μετέβηκα άμεσα και αυτοβούλως στο Αστυνομικό Τμήμα και ζήτησα να κρατηθώ εγώ καθότι εγώ είμαι ο ιδιοκτήτης. Την επόμενη ημέρα απευθύνθηκα προσωπικά σε όλους τους γείτονες - ενοικιαστές και ζήτησα συγνώμη σε περίπτωση που ενοχλήθηκε κάποιος. Τέλος τονίζω πως στα 15 χρόνια λειτουργίας του καταστήματος ουδέποτε έχω υποπέσει σε οποιαδήποτε παράβαση, φροντίζοντας πάντοτε να είμαι τυπικός και νομοταγής.
Από όλα τα ανωτέρω αποδεικνύεται πως ναι μεν φέρω ευθύνη ως ιδιοκτήτης του καταστήματος για την παράβαση που έγινε, σε κάθε περίπτωση όμως πρέπει να αναγνωριστούν στο πρόσωπο μου οι ελαφρυντικές περιστάσεις των άρθρων 84 παρ. 2 περ. β, δ' και ε' ΠΚ, διότι οδηγήθηκα στην πράξη μου από μη ταπεινά αίτια, καθότι δεν ήμουν τη στιγμή της παράβασης στο κατάστημα και δε γνώριζα τι ακριβώς συνέβη, αμέσως μόλις πληροφορήθηκα το γεγονός αυτοβούλως πήγα στο Αστυνομικό Τμήμα και παραδόθηκα, ζητώντας συγνώμη την επόμενη ημέρα από όλες τις όμορες οικίες και τέλος από τότε μέχρι και σήμερα (διάστημα 3 ετών) δεν υπέπεσα σε αντίστοιχη η οποιαδήποτε άλλη επιλήψιμη ποινικά σε βάρος μου πράξη'' Οι αυτοτελείς αυτοί ισχυρισμοί
απορρίφθηκαν κατ' ουσία από το Δικαστήριο της ουσίας με την εξής αιτιολογία: "Τέλος, ο ισχυρισμός του δευτέρου κατηγορούμενου περί αναγνώρισης στο πρόσωπο του των ελαφρυντικών περιστάσεων που προβλέπονται στις διατάξεις των άρθρων 84 παρ. 2 περ. β' δ και ε ΠΚ κρίνεται επίσης απορριπτέος ως ουσία αβάσιμος, διότι δεν προέκυψε από κανένα προσκομιζόμενο αποδεικτικό μέσο ότι συντρέχουν οι ως άνω ελαφρυντικές περιπτώσεις".
Στην προκειμένη περίπτωση οι προβληθέντες αυτοτελείς ισχυρισμοί της ειλικρινούς μεταμελείας και της καλής συμπεριφοράς μετά την πράξη προβλήθηκαν κατά τρόπο ασαφή και αόριστο, διότι δια μεν τον πρώτο δεν αρκεί η επικληθείσα μόνον από τον αναιρεσείοντα απλή έκφραση συγνώμης προς τους ιδιοκτήτες των ομόρων προς το κατάστημά του κατοικιών, δια δε τον δεύτερο η επικληθείσα μόνον από τον ίδιο έλλειψη παραβατικότητας δεν αρκεί, διότι απαιτείται επίκληση περιστατικών θετικής ατομικής και κοινωνικής συμπεριφοράς.
Μετά ταύτα το Δευτεροβάθμιο Δικαστήριο δεν υποχρεούτο να απαντήσει στους ανωτέρω αυτοτελείς ισχυρισμούς.
Συνεπώς ο από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ ΚΠΔ σχετικός λόγος της υπό κρίση αναιρέσεως, κατά το σκέλος που πλήττει την προσβαλλομένη απόφαση, για την απόρριψη ως κατ' ουσίαν αβασίμων των αυτοτελών ισχυρισμών της ειλικρινούς μεταμελείας και καλής συμπεριφοράς μετά την πράξη πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Αντίθετα όσον αφορά τον αυτοτελή ισχυρισμό των μη ταπεινών αιτίων, ο οποίος προβλήθηκε κατά τρόπο πλήρη και ορισμένο, με αυτά που δέχθηκε το δικαστήριο δεν διέλαβε στην προσβαλλομένη απόφασή του την απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία για την απόρριψή του κατ' ουσίαν.
Επομένως, ο ίδιος πιο πάνω λόγος αναίρεσης, κατά το σκέλος του που πλήττει την προσβαλλομένη απόφαση για έλλειψη αιτιολογίας για την απόρριψη του αυτοτελούς ισχυρισμού των μη ταπεινών αιτίων είναι βάσιμος και πρέπει κατά παραδοχή του, να αναιρεθεί η άνω απόφαση ως προς την αντίστοιχη απορριπτική της εν λόγω ελαφρυντικής περίστασης διάταξη της, αναγκαίως δε και ως προς εκείνη περί της επιβολής ποινής και να παραπεμφθεί, σύμφωνα με το άρθρο 519 ΚΠοινΔ, η υπόθεση, κατά το αναιρούμενο μέρος της για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συγκροτούμενο από άλλους δικαστές εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως προκειμένου να κρίνει για τη συνδρομή η όχι της ελαφρυντικής περίστασης του άρθρου 84 παρ. 2 εδ. β' του Π.Κ. και, αναλόγως προς την επ' αυτής παραδοχή του, να επιμετρήσει την αρμόζουσα στον αναιρεσείοντα ποινή. Κατ' ακολουθία των ανωτέρω πρέπει α) ν' απορριφθούν κατά τα λοιπά, οι αιτήσεις αναιρέσεως των 1) Μ. Κ. του Ι. και 2) Ε. Β. του Κ. Β) στο σύνολο τους οι πρόσθετοι λόγοι των αναιρεσειόντων όπως στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί εν μέρει την υπ' αριθμ. 1290/2018 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βέροιας κατά το μέρος της που κήρυξε ενόχους τους κατηγορουμένους αναιρεσείοντες για παράβαση των διατάξεων των άρθρων 4 και 17 της Υ1γ/ΓΠ/οιΚ/96967/12 Υ.Δ. σε συνδ. με άρθρ. 58 παρ. 4 Ν. 4075/12 από κοινού.
II. Εφαρμόζει τις διατάξεις των άρθρων 45 ΠΚ, 1 παρ. 1 ,4,6,10 της υπ' αριθμό Α5/ 3010/1985 ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΞΕΩΣ με τίτλο: Μέτρα Προστασίας της Δημόσιας Υγείας από θορύβους μουσικής των Κέντρων διασκέδασης και λοιπών Καταστημάτων εκδοθείσης κατ' εξουσιοδότηση από τη διάταξη του άρθρου 1 παρ. 1 του ΑΝ 2520/1940, όπως το άρθρο 10 αυτής ισχύει, μετά την αντικατάσταση του, με το άρθρο 37 παρ. 3 του Ν. 4055/2012.
Κηρύσσει ένοχους τους κατηγορουμένους- αναιρεσείοντες του ότι στη ... στις 10-4-2016 και ώρα 23.30 ο πρώτος κατηγορούμενος (Ε. Β.), ως προσωρινά υπεύθυνος καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος καφετέρια με την επωνυμία "...", ιδιοκτησίας του δευτέρου κατηγορουμένου (Μ.Κ.), κατελήφθησαν να λειτουργούν από κοινού στερεοφωνικό συγκρότημα ενοχλώντας τις όμορες οικίες, καθώς παρήγαγε θορύβους με τη μουσική, οι οποίοι υπερέβησαν το νόμιμο όριο ηχοστάθμης των 80 DB. Ειδικότερα από την λειτουργία μουσικής της παραπάνω επιχείρησης μετρηθείσας με το ηχόμετρο διαπιστώθηκε ότι παρήχθησαν εντός του ανωτέρου καταστήματος θόρυβοι με τιμές ηχοστάθμης 98,2 DB.
ΙΙΙ. Αναιρεί εν μέρει την υπ' αριθμ. 1290/2018 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βέροιας και συγκεκριμένα μόνο ως προς την απορριπτική του αυτοτελούς ισχυρισμού του αναιρεσείοντος Μ. Κ. του Ι., για την αναγνώριση της συνδρομής στο πρόσωπο του της ελαφρυντικής περίστασης του άρθρου 84 παρ. 2 εδ. β' Π.Κ. διάταξη της, καθώς και ως προς τη διάταξη αυτής περί επιβολής σ' αυτόν ποινής. I.V
Παραπέμπει την υπόθεση, κατά το άνω αναιρούμενο μέρος της για νέα, κατά το μέρος αυτό, συζήτηση, στο ίδιο Δικαστήριο, που θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
Υ. Απορρίπτει κατά τα λοιπά τις, από 8-2-2019,αιτήσεις αναιρέσεως, του Μ. Κ. του Ι. και του Ε. Β. του Κ., καθώς και τους πρόσθετους λόγους αυτών, κατά της υπ' αριθμ. 1290/2018 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βέροιας.
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε στην Αθήνα, στις 24 Οκτωβρίου 2019.
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στην Αθήνα, στις 8 Ιανουαρίου 2020.
Η ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ