ΑΡΙΘΜΟΣ 1107/2021
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Z' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Μιλτιάδη Χατζηγεωργίου, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Βασιλική Ηλιοπούλου-Εισηγήτρια, Κωνσταντίνα Μαυρικοπούλου, Μαρία Κουβίδου και Άννα Φωτοπούλου-Ιωάννου, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 6 Οκτωβρίου 2021, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Παναγιώτη Αθανασίου (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου) και της Γραμματέως Ευθυμίας Καλογεροπούλου, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντα - κατηγορουμένου Ε. Χ. του Χ. , κατοίκου ... , ο οποίος εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Εμμανουήλ Παπαδάκη, περί αναιρέσεως της υπ' αριθ. 1812α, 2069/2020 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Αθηνών.
Το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Αθηνών, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 23 Δεκεμβρίου 2020 κρινόμενη αίτησή του, η οποία ασκήθηκε με δήλωση που επιδόθηκε στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου στις 24.12.2020, έλαβε αριθμό Πρωτ. 10400/2020 και καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 90/2021.
Αφού άκουσε Τον Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, που πρότεινε να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση και να επιβληθούν τα έξοδα στον αναιρεσείοντα και τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντα, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά,
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
I. i) Η υπό κρίση, υπ' αρ. πρωτ. 10400/2020, αίτηση-δήλωση προς τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, για αναίρεση της υπ' αρ. 1812α, 2069/2020 τελεσίδικης απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών, με την οποία ο αναιρεσείων κηρύχθηκε ένοχος για τις πράξεις της ληστείας από κοινού και της παράνομης οπλοφορίας και καταδικάσθηκε σε συνολική ποινή κάθειρξης 6 ετών και 2 μηνών, ασκήθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα (άρθρα 473 παρ. 2, 3, 474 παρ. 4 ΚΠΔ). Είναι, συνεπώς, τυπικά δεκτή και πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω κατ' ουσίαν.
ii) Ειδικότερα, το Τριμελές Εφετείο Αθηνών κήρυξε ένοχο τον κατηγορούμενο και ήδη αναιρεσείοντα του ότι:
"Στους κάτωθι τόπους και χρόνους με περισσότερες πράξεις τέλεσε περισσότερα εγκλήματα που τιμωρούνται με στερητικές της ελευθερίας ποινές και χρηματική ποινή και ειδικότερα:
Α. Στις Αχαρνές Αττικής, στις 17.8.2018 και περί ώρα 17:45', ενεργώντας κατόπιν συναποφάσεως, με κοινό σχεδίασμα και κοινό δόλο με τον Κ. Σ. του Γ. εισήλθαν στο κοσμηματοπωλείο, το οποίο βρίσκεται στην οδό ... , ιδιοκτησίας της Μ. Α. , εντός του οποίου εκείνη τη στιγμή βρίσκονταν η μητέρα της ιδιοκτήτριας Μ. Κ. του Μ. και η φίλη της Β. Φ. του Χ. και αφού ακινητοποίησαν τις δύο αυτές γυναίκες με την απειλή πιστολιών, που αμφότεροι έφεραν και με τα οποία τις σημάδευαν, αφαίρεσαν από τις προθήκες του ως άνω κοσμηματοπωλείου διάφορα κοσμήματα, με σκοπό να τα ιδιοποιηθούν παράνομα.
Β. Στον κάτωθι τόπο και χρόνο έφερε παράνομα όπλο κατά την έννοια του άρθρου 1 παρ. 1α και δ' του Ν. 2168/1993, χωρίς την απαιτούμενη άδεια της αρμόδιας αστυνομικής αρχής, καίτοι τούτο απαγορεύεται. Ειδικότερα: Στις Αχαρνές Αττικής, στις 17.8.2018, έφερε πιστόλι, ήτοι όπλο κατά την έννοια του άρθρου 1 παρ. 1α' του Ν. 2168/1993, χωρίς την απαιτούμενη άδεια της αρμόδιας αστυνομικής αρχής, καίτοι τούτο απαγορεύεται.".
II. i) Κατά το άρθρο 363 ΚΠΔ "1. Στις περιπτώσεις που κρίνεται αιτιολογημένα ότι είναι αδύνατη η εμφάνιση ενός μάρτυρα στο ακροατήριο εξαιτίας θανάτου, γήρατος, μακράς και σοβαρής ασθένειας, μη ανεύρεσής του λόγω αδυναμίας εντοπισμού της διεύθυνσης κατοικίας του ή σε όσες άλλες περιπτώσεις ορίζει ο νόμος, διαβάζεται στο ακροατήριο, αν υποβληθεί αίτηση ή αυτεπαγγέλτως, η ένορκη κατάθεσή του που δόθηκε στην προδικασία, εκτός αν συντρέχει περίπτωση εφαρμογής του άρθρου 354. Η ανάγνωση της ένορκης κατάθεσης της προδικασίας χωρίς τη συνδρομή των ανωτέρω προϋποθέσεων επιφέρει ακυρότητα της διαδικασίας. 2. Σε περιπτώσεις που η εμφάνιση του απόντος μάρτυρα στο ακροατήριο είναι εφικτή, η ένορκη κατάθεσή του που δόθηκε στην προδικασία διαβάζεται στο ακροατήριο μόνον εφόσον συναινεί ρητώς ο κατηγορούμενος ή ο συνήγορος που τον εκπροσωπεί, με δήλωση που καταχωρίζεται στα πρακτικά.".
ii ) Η, κατά παράβαση των ως άνω διατάξεων, ανάγνωση στο ακροατήριο ένορκων καταθέσεων απολειπόμενων μαρτύρων, οι οποίες δόθηκαν στην προδικασία, επιφέρει απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας κατά το άρθρο 171 παρ. 1 δ' ΚΠΔ και ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 Α' ΚΠΔ λόγο αναίρεσης, διότι έτσι παραβιάζεται το δικαίωμα που παρέχεται σε κάθε κατηγορούμενο από το άρθρο 6 παρ. 3 στοιχ. δ' της ΕΣΔΑ και το άρθρο 14 παρ. 3 στοιχ. ε' του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (ν. 2462/1997), να θέτει ερωτήματα στους μάρτυρες, καθώς και η αρχή της προφορικότητας (βλ. αιτιολογική έκθεση).
Ill) ii) Με τον πρώτο λόγο αναίρεσης, ο αναιρεσείων προβάλλει την απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας, διότι το δευτεροβάθμιο δικαστήριο που εξέδωσε την προσβαλλόμενη απόφαση έλαβε υπόψη του τις ληφθείσες στην προδικασία ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων Κ. Τ. και Σ. Δ. , που απολείπονταν, μολονότι δεν συνέτρεχαν οι νόμιμες προϋποθέσεις του άρθρου 363 ΚΠΔ και παρά το γεγονός ότι προέβαλε αντιρρήσεις και ζήτησε να μην αναγνωσθούν αυτές.
ii) Από την επισκόπηση της προσβαλλόμενης απόφασης και των ενσωματωμένων σε αυτή πρακτικών, προκύπτει ότι οι δοθείσες κατά την προδικασία από 17-8-2018 ένορκες καταθέσεις των απολειπόμενων μαρτύρων Σ. Δ. και Κ. Τ. και αναγνώσθηκαν στο ακροατήριο του δικάσαντος κατ' έφεση Τριμελούς Εφετείου Αθηνών και λήφθηκαν υπόψη για το σχηματισμό της καταδικαστικής κρίσης του για τον 1ο κατηγορούμενο και μόνο ( ο 2ος ομολόγησε την πράξη του και αναγνωρίσθηκε από άλλους μάρτυρες). Συγκεκριμένα, στο σκεπτικό της απόφασης γίνεται ειδική αναφορά στις ενλόγω καταθέσεις και ιδίως στην προανακριτική κατάθεση του αστυνομικού Σ. Δ. , ο οποίος περιγράφει πώς εντόπισε τον συγκεκριμένο μόνο 1ο κατηγορούμενο ως δράστη της ληστείας καθώς και ποιά ήταν η συμπεριφορά του τελευταίου και πώς μετέβαλε αυτήν για να μην κινήσει υποψίες, όταν αντιλήφθηκε τους αστυνομικούς. Τα πραγματικά δε αυτά περιστατικά αποτέλεσαν παραδοχές του Δικαστηρίου. Όμως, στην απόφαση δεν διαλαμβάνεται κρίση του Δικαστηρίου και μάλιστα αιτιολογημένη για το ανέφικτο της εμφάνισης των ως άνω μαρτύρων (363 παρ. 1, 502 παρ. 1 εδ. γ' ΚΠΔ) ούτε, σε κάθε περίπτωση, όπως προκύπτει από τα πρακτικά, διατυπώθηκε ρητή συναίνεση του 1ου κατηγορούμενου για την ανάγνωση των εν λόγω προανακριτικών καταθέσεων (363 παρ. 2 ΚΠΔ) αλλά αντίθετα προβλήθηκε στο ακροατήριο ρητή αντίρρηση από τον συνήγορό του για την ανάγνωσή τους.
Κατ' αυτόν τον τρόπο, επήλθε απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας στο ακροατήριο (171 παρ. 1 δ' ΚΠΔ) και είναι βάσιμος ο εκ του άρθρου 510 παρ. 1 Α' λόγος αναίρεσης.
Κατόπιν τούτων, κατά παραδοχή του ως άνω λόγου αναίρεσης και εφόσον παρέλκει η έρευνα των λοιπών, πρέπει να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση ως προς τον αναιρεσείοντα και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συντιθέμενο από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους, οι οποίοι είχαν δικάσει προηγουμένως (519 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την υπ' αρ. 1812α, 2069/2020 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακ/των Αθηνών.
Παραπέμπει την υπόθεση, ως προς μόνο τον αναιρεσείοντα, για νέα συζήτηση ενώπιον του ιδίου Δικαστηρίου, το οποίο θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 17 Νοεμβρίου 2021.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 9 Δεκεμβρίου 2021.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ H ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ